Woke Καπιταλισμός:Είναι κακός, και αν ναι, πώς πρέπει να του αντιταχθούμε;

 Το 2015, ο Ross Douthat των New York Times εισήγαγε την ιδέα του καπιταλισμού της αφύπνισης. Ουσιαστικά, ο Douthat πρότεινε ότι ο woke καπιταλισμός λειτουργεί αντικαθιστώντας την οικονομική αξία με τη συμβολική αξία. Στο πλαίσιο του woke καπιταλισμού, οι εταιρείες προσφέρουν στους εργαζόμενους ρητορικά εικονικά φάρμακα αντί για πιο δαπανηρές οικονομικές παραχωρήσεις, όπως υψηλότερους μισθούς και καλύτερες παροχές. Οι ίδιες χειρονομίες wokeness εξευμενίζουν επίσης τη liberal πολιτική ελίτ, προωθώντας τις ατζέντες τους για πολιτικές ταυτότητας, πλουραλισμό των φύλων, δικαιώματα των τρανσέξουαλ, χαλαρά πρότυπα μετανάστευσης, μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και ούτω καθεξής. Σε αντάλλαγμα, οι αφυπνισμένες εταιρείες ελπίζουν να γλιτώσουν από υψηλότερους φόρους, αυξημένους κανονισμούς και αντιμονοπωλιακή νομοθεσία με στόχο τα μονοπώλια. Παρόλο που ο αφυπνισμένος καπιταλισμός αποξενώνει τους πολιτισμικούς συντηρητικούς, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα παραμένει υπέρ των επιχειρήσεων, καθιστώντας τον αφυπνισμένο καπιταλισμό μια στρατηγική win-win για τις επιχειρήσεις.

Το 2018, ο αρθρογράφος του Business Insider, Josh Barro, υποστήριξε ότι ο καπιταλισμός της αφύπνισης παρέχει μια μορφή παραπολιτικής εκπροσώπησης για τους εργαζόμενους και τους εταιρικούς καταναλωτές. Δεδομένης της αντιλαμβανόμενης πολιτικής αποστέρησής τους από την πολιτική σφαίρα, ο woke καπιταλισμός τους προσφέρει εκπροσώπηση στη δημόσια σφαίρα, καθώς βλέπουν τις αξίες τους να αντανακλώνται στις εταιρικές δηλώσεις.

Άλλοι πρότειναν ότι οι εταιρείες έκαναν λουκέτο μόνο και μόνο για να γλιτώσουν την ακύρωση από τους όχλους του Twitter και άλλους ακτιβιστές.

 Παραμένω ανικανοποίητος με αυτές τις εξηγήσεις για τον καπιταλισμό της αφύπνισης. Δεν πιστεύω ότι ο woke καπιταλισμός μπορεί πλέον να εξηγηθεί επαρκώς με όρους εξευμενισμού των παράκτιων αριστερών, προσέλκυσης των φιλελεύθερων-αριστερών νομοθετών ή αποφυγής της οργής των ακτιβιστών. Αντίθετα, καθώς ο wokeness έχει κλιμακωθεί και έχει καταλάβει τις εταιρείες και τα κράτη, έχει γίνει μια συσκευή οριοθέτησης, ένα σιβυλλικό για τα μέλη του καρτέλ για να ταυτοποιηθούν και να διακριθούν από τους μη-woke ανταγωνιστές τους, οι οποίοι πρέπει να στερηθούν τις επενδύσεις κεφαλαίου. 

Ακριβώς όπως τα άτομα που δεν έχουν ξυπνήσει ακυρώνονται από την πολιτική ζωή, έτσι και οι εταιρείες που δεν έχουν ξυπνήσει θα ακυρωθούν από την οικονομία. Ο Δείκτης Περιβαλλοντικής, Κοινωνικής και Διακυβέρνησης (ESG) είναι μια κινεζικού τύπου κοινωνική βαθμολογία για την αξιολόγηση των επιχειρήσεων. Οι ξύπνιοι σχεδιαστές χρησιμοποιούν τον Δείκτη ESG για να ανταμείψουν την ομάδα που ανήκει και να εκδιώξουν τους παίκτες που δεν έχουν ξυπνήσει από την αγορά, απομακρύνοντας την ιδιοκτησία και τον έλεγχο της παραγωγής από τους μη συμμορφούμενους. Ο Δείκτης ESG χρησιμεύει ως εισιτήριο εισόδου για την είσοδο στα καρτέλ της αφύπνισης. Η τάση του woke καπιταλισμού είναι προς τη μονοπώληση - η τοποθέτηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου ελέγχου της παραγωγής και της διανομής σε αυτές τις ευνοούμενες εταιρείες, ενώ παράλληλα εξαλείφονται κλάδοι και παραγωγοί που θεωρούνται είτε περιττοί είτε εχθρικοί.

 Η επενδυτική προσέγγιση της BlackRock, Inc., του μεγαλύτερου διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως, προσδίδει αξιοπιστία σε αυτή την ερμηνεία. Η BlackRock υποστηρίζει σταθερά τον καπιταλισμό των ενδιαφερομένων μερών - το εταιρικό ήθος της ωφέλειας των ενδιαφερομένων μερών εκτός ή αντί των μετόχων. Στην επιστολή του 2021 προς τους διευθύνοντες συμβούλους, ο διευθύνων σύμβουλος της BlackRock Larry Fink κατέστησε σαφή τη θέση του σχετικά με τις επενδυτικές αποφάσεις, δηλώνοντας ότι "ο κλιματικός κίνδυνος είναι επενδυτικός κίνδυνος" και ότι "η δημιουργία βιώσιμων επενδύσεων σε δείκτες επέτρεψε μια μαζική επιτάχυνση των κεφαλαίων προς τις εταιρείες που είναι καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν τον κλιματικό κίνδυνο". Ο Fink υποσχέθηκε μια "τεκτονική μετατόπιση" στην επενδυτική συμπεριφορά, μια αυξανόμενη επιτάχυνση των επενδύσεων που θα πηγαίνουν σε εταιρείες με επίκεντρο τη "βιωσιμότητα". Ο Fink προειδοποίησε τους διευθύνοντες συμβούλους: "Και επειδή αυτό θα έχει τόσο δραματικό αντίκτυπο στον τρόπο κατανομής των κεφαλαίων, κάθε διοικητική ομάδα και διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να εξετάσουν πώς αυτό θα επηρεάσει τη μετοχή της εταιρείας τους". Ρίχνοντας έτσι το γάντι στους ενδιαφερόμενους, ο Fink επανέλαβε τα λόγια του ιδρυτή και προέδρου του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) Klaus Schwab, ο οποίος έγραψε τον Ιούνιο του 2020: "Κάθε χώρα, από τις Ηνωμένες Πολιτείες έως την Κίνα, πρέπει να συμμετάσχει και κάθε κλάδος, από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο έως την τεχνολογία, πρέπει να μετασχηματιστεί. Εν ολίγοις, χρειαζόμαστε μια "Μεγάλη Επαναφορά" του καπιταλισμού".

Αλλά σε αντίθεση με τη ρητορική τοποθέτηση του Schwab, η ρήση του Fink "go woke or go broke" δεν πρέπει να απορριφθεί ως συνωμοσιολογικό παραλήρημα του Dr. Evil. Έχει την άμεση δύναμη του κεφαλαίου πίσω της.

Η επιστολή του Fink προς τους CEOs του 2022 συνεχίζει την προώθηση του καπιταλισμού των ενδιαφερομένων μερών, υπονοώντας ότι ο καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μερών ήταν πάντα ο τρόπος λειτουργίας των επιτυχημένων καπιταλιστικών επιχειρήσεων: 

 Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, είχα την ευκαιρία να μιλήσω με αμέτρητους διευθύνοντες συμβούλους και να μάθω τι διακρίνει τις πραγματικά σπουδαίες εταιρείες. Ξανά και ξανά, αυτό που μοιράζονται όλες είναι ότι έχουν σαφή αίσθηση του σκοπού, συνεπείς αξίες και, κυρίως, αναγνωρίζουν τη σημασία της συνεργασίας με τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη τους και της προσφοράς τους σε αυτά. Αυτό είναι το θεμέλιο του καπιταλισμού των ενδιαφερομένων μερών.

Σύμφωνα με τον Fink, ο καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μερών δεν αποτελεί παρέκκλιση. Συνεχίζει να δηλώνει, μάλλον αμυντικά: "Δεν πρόκειται για μια κοινωνική ή ιδεολογική ατζέντα. Δεν είναι "ξύπνιοι". Είναι καπιταλισμός...

"Οι εταιρικοί και κρατικοί εταίροι του WEF, συμπεριλαμβανομένης της BlackRock Inc., στήνουν τον αχυράνθρωπο του "νεοφιλελευθερισμού" -τον οποίο εξισώνουν με την ελεύθερη αγορά- ως την πηγή των οικονομικών και κοινωνικών δεινών για τις μάζες. Όμως, η εταιρική και κρατική εύνοια που ωφελεί διαφοροποιημένα επιλεγμένους κλάδους και παράγοντες εντός των κλάδων - ή ο κορπορατισμός και όχι ο δίκαιος και ελεύθερος ανταγωνισμός - είναι η πραγματική πηγή όσων καταγγέλλουν οι Fink, Schwab και οι όμοιοί τους.

 Ο κορπορατισμός, γνωστός και ως "οικονομικός φασισμός", περιλαμβάνει τη συντονισμένη παραγωγή και τη λειτουργία της κοινωνίας από μια κοινοπραξία κυρίαρχων ομάδων συμφερόντων. Αν μη τι άλλο, ο καπιταλισμός των μετόχων είναι μια μορφή κορπορατισμού. Επιπλέον, παρά τον αντίθετο ισχυρισμό του Fink, ο κορπορατισμός που προωθεί ασκεί την εταιρική εξουσία και βασίζεται στις κρατικές κυρώσεις για να επιτύχει μια συγκεκριμένη ιδεολογική και πολιτική ατζέντα. Αυτή η ατζέντα είναι το wokeism. Συνεπώς, ο καπιταλισμός της αφύπνισης ονομάζεται ακριβέστερα αφύπνιση του κορπορατισμού.

Όπως είναι φυσικό, ο καπιταλισμός των ενδιαφερομένων έχει θεωρηθεί από ορισμένους συντηρητικούς, ακόμη και από μερικούς σοσιαλιστές, ως μια νέα προσέγγιση για την προώθηση του σοσιαλισμού. Ωστόσο, ο καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μετόχων δεν προωθεί τον σοσιαλισμό ως τέτοιο. Αντίθετα, τείνει προς τον εταιρικό σοσιαλισμό. Σε ακραίες εκδοχές, ισοδυναμεί με καπιταλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά - ένα αυταρχικό κράτος που κατευθύνει την κερδοσκοπική παραγωγή κρατικά εγκεκριμένων εταιρικών οντοτήτων.

Όσον αφορά τον εταιρικό σοσιαλισμό, ο Anthony C. Sutton, ο αείμνηστος ιστορικός και μετέπειτα αποπεμφθείς μελετητής του Ινστιτούτου Hoover, τον περιέγραψε ως εξής:

Ο γερο-Τζον Ντ. Ροκφέλερ και οι καπιταλιστές του 19ου αιώνα ήταν πεπεισμένοι για μια απόλυτη αλήθεια: ότι δεν θα μπορούσε να συσσωρευτεί μεγάλος χρηματικός πλούτος υπό τους αμερόληπτους κανόνες μιας ανταγωνιστικής κοινωνίας laissez faire. Ο μόνος σίγουρος δρόμος για την απόκτηση τεράστιου πλούτου ήταν το μονοπώλιο: εκδιώξτε τους ανταγωνιστές σας, μειώστε τον ανταγωνισμό, εξαλείψτε το laissez faire και, πάνω απ' όλα, εξασφαλίστε κρατική προστασία για τη βιομηχανία σας μέσω πειθήνιων πολιτικών και κυβερνητικών ρυθμίσεων. Αυτή η τελευταία οδός αποφέρει ένα νόμιμο μονοπώλιο, και ένα νόμιμο μονοπώλιο οδηγεί πάντα σε πλούτο.

Αυτό το ληστρικό σχήμα είναι επίσης ... το σοσιαλιστικό σχέδιο. Η διαφορά μεταξύ ενός εταιρικού κρατικού μονοπωλίου και ενός σοσιαλιστικού κρατικού μονοπωλίου είναι ουσιαστικά μόνο η ταυτότητα της ομάδας που ελέγχει τη δομή εξουσίας... Ονομάζουμε αυτό το φαινόμενο του εταιρικού νομικού μονοπωλίου -τον έλεγχο της αγοράς που αποκτάται με τη χρήση πολιτικής επιρροής- με το όνομα εταιρικός σοσιαλισμός.

Ο εταιρικός σοσιαλισμός, όπως βλέπουμε, έχει μακρά ιστορία, η οποία χρονολογείται από τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα. Έχω γράψει για την ιστορία αυτή σε σχέση με τα μονοπωλιακά και σοσιαλιστικά ιδεώδη ενός King Camp Gillette, του ιδρυτή της εταιρείας ξυραφιών Gillette. Ο Gillette συνέγραψε και χρηματοδότησε τη συγγραφή πολλών βιβλίων για την προώθηση ενός εταιρικού σοσιαλισμού. Υποστήριζε ότι ο σοσιαλισμός εγκαθιδρύεται καλύτερα από την εταιρεία. Οι εταιρείες, οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές θα συνεχιζόταν μέχρις ότου όλη η παραγωγή να ενταχθεί τελικά σε μια "Παγκόσμια Εταιρεία", με όλους τους "πολίτες" να κατέχουν ίσες μετοχές. Αν και αυτό δεν είναι το όραμα των σύγχρονων εταιρικών σοσιαλιστών όπως ο Fink και ο Schwab, δεν είναι λιγότερο αλαζονικοί και περιφρονούν την ελεύθερη αγορά.

Ομοίως, σε αντίθεση με την "ορθή" άποψη, δεν είναι αντιδραστικό να αντιταχθεί κανείς στον καπιταλισμό που έχει ξυπνήσει. Ο οικονομικός φασισμός, σε οποιαδήποτε μορφή, δεν είναι δημοκρατικός. Ούτε, όπως αναγνώρισε ο Xi Jinping σε πρόσφατη ομιλία του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, είναι εξισωτικός. Εκχωρεί την οικονομική και πολιτική εξουσία στα χέρια επιλεγμένων εταιρικών και κρατικών ελίτ και συγκεντρώνει τον έλεγχο του πλούτου στα χέρια τους -όσο κι αν υπόσχονται να τον αναδιανείμουν μέσω της "κοινωνικής δικαιοσύνης".

Εκτός από την οικοδόμηση παράλληλων πολιτιστικών, οικονομικών και κοινωνικών δομών, βραχυπρόθεσμα, ο αφυπνισμένος κορπορατισμός μπορεί να αμφισβητηθεί με την απόσυρση από εταιρείες που  τηρούν την ESG και με την εναντίωση στους πολιτικούς που προωθούν αυτές τις εταιρείες μέσω της νομοθετικής εύνοιας.