Πληθωρισμός και Υπεξαίρεση

 Υπάρχει σχεδόν πλήρης ομοφωνία μεταξύ των οικονομολόγων και διαφόρων σχολιαστών ότι ο πληθωρισμός αφορά γενικές αυξήσεις στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών. Από αυτό συνάγεται ότι οτιδήποτε συμβάλλει στις αυξήσεις των τιμών αποτελεί πληθωρισμό. Ωστόσο, ο πληθωρισμός δεν είναι μια γενική αύξηση των τιμών, αλλά υπεξαίρεση μέσω τεχνητών αυξήσεων στη νομισματική προσφορά. 

Σε μια ανεμπόδιστη αγορά, με χρήμα που έχει επιλεγεί από την αγορά, όπως ο χρυσός, ένας παραγωγός αγαθών ανταλλάσσει την παραγωγή του με χρήματα και στη συνέχεια χρησιμοποιεί τα χρήματα για να πραγματοποιήσει περαιτέρω ανταλλαγές για τα αγαθά άλλων παραγωγών. Η παραγωγή ανταλλάσσεται με παραγωγή μέσω του χρήματος.

 Στο σημερινό νομισματικό σύστημα, ωστόσο, μια πληθωριστική αύξηση στη νομισματική προσφορά παράγει μια ανταλλαγή του τίποτα με κάτι. Το χρήμα δημιουργείται από το «πουθενά» και ανταλλάσσεται με παραγόμενα αγαθά ή υπηρεσίες. Με αυτόν τον τρόπο, οι παραγωγοί εξαπατώνται. Τα αγαθά διοχετεύονται από παραγωγούς πλούτου σε μη παραγωγούς πλούτου. Εναλλακτικά, ο πληθωρισμός της νομισματικής προσφοράς διευκολύνει την κατανάλωση χωρίς προηγούμενη παραγωγή—ένα φαινόμενο παραχάραξης.

Το Φαινόμενο της Παραχάραξης και η Νομισματική Ανάπτυξη

Σκεφτείτε την περίπτωση ενός παραχαράκτη που δημιουργεί ψεύτικα χρήματα που μεταμφιέζονται ως αληθινά. Ο παραχαράκτης χρησιμοποιεί τα πλαστά χρήματα για να τα ανταλλάξει δόλια με αγαθά και υπηρεσίες. Ο παραχαράκτης δεν έχει παράγει τίποτα χρήσιμο (εκτός για τον ίδιο), αλλά η ανταλλαγή πλαστών χρημάτων με αγαθά διευκολύνει μια ανταλλαγή του τίποτα με κάτι.

Όταν η κεντρική τράπεζα—μέσω της επεκτατικής νομισματικής της πολιτικής—επιτρέπει την αύξηση της νομισματικής προσφοράς, αυτό έχει τις ίδιες  βασικές επιπτώσεις με τον παραχαράκτη, αλλά σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Η επεκτατική νομισματική πολιτική παρέχει τη βάση για το φαινόμενο της παραχάραξης. Οι πρώτοι αποδέκτες του νέου πληθωρισμένου χρήματος και πίστωσης βρίσκονται σε παρόμοια θέση με τον παραχαράκτη. Οι πρώτοι αποδέκτες του χρήματος γίνονται πλουσιότεροι, καθώς τώρα έχουν περισσότερα χρήματα από ό,τι πριν από την αύξηση του χρήματος. 

 Οι πρώτοι αποδέκτες μπορούν τώρα να αποκτήσουν μεγαλύτερη ποσότητα αγαθών ενώ οι τιμές των αγαθών παραμένουν αμετάβλητες. Οι μεταγενέστεροι αποδέκτες και οι μη αποδέκτες του πληθωρισμένου χρήματος και πίστωσης υφίστανται το βάρος των αυξήσεων των τιμών, της νομισματικής υποτίμησης, των στρεβλώσεων στη δομή τιμών και παραγωγής, των κύκλων άνθησης-κατάρρευσης και της πτώσης του βιοτικού τους επιπέδου. Σύμφωνα με τον Rothbard,

«Και ο πληθωρισμός είναι, ουσιαστικά, ένας αγώνας—για να δούμε ποιος μπορεί να πάρει το νέο χρήμα πρώτος. Οι καθυστερημένοι—αυτοί που μένουν με τη ζημιά—συχνά αποκαλούνται οι 'ομάδες σταθερού εισοδήματος'. Ιερείς, δάσκαλοι, άνθρωποι με μισθούς, υστερούν χαρακτηριστικά έναντι άλλων ομάδων στην απόκτηση του νέου χρήματος.»

Οδηγεί κάθε αύξηση στη νομισματική προσφορά σε υπεξαίρεση;

 Όταν το χρήμα είναι χρυσός ή άλλο εμπόρευμα που έχει επιλεγεί από την αγορά, και υπάρχει αύξηση στη νομισματική προσφορά ως αποτέλεσμα της αύξησης της ποσότητας του χρυσού στην οικονομία (μέσω παραγωγής ή/και ανταλλαγής), αυτό δεν αποτελεί πράξη υπεξαίρεσης (δηλαδή, το φαινόμενο της παραχάραξης). Όταν το χρήμα είναι χρυσός, πρέπει να παραχθεί και να ανταλλαγεί στην αγορά (σε αντίθεση με χαρτονομίσματα ή ψηφιακές εγγραφές). Όπως έδειξε ο Cantillon, οι τιμές θα αλλάξουν άνισα σε όλη την οικονομία, αλλά αυτό δεν είναι το ίδιο με την τεχνητή επέκταση του χρήματος και της πίστωσης.

Επιπλέον, μπορούμε επίσης να συμπεράνουμε ότι μια αύξηση στην προσφορά χρυσού δεν θα προκαλέσει κύκλο άνθησης-κατάρρευσης. Αυτό δεν ισχύει στο σημερινό νομισματικό σύστημα, όπου οι πληθωριστικές αυξήσεις στη νομισματική προσφορά υπονομεύουν τους δημιουργούς πλούτου και ευνοούν δραστηριότητες που δεν παράγουν πλούτο. Αυτές οι δραστηριότητες αποκαλούνται επίσης φούσκες.

Ιστορία της Υπεξαίρεσης μέσω του Χρήματος

Ιστορικά, η πράξη της υπεξαίρεσης μέσω της παραποίησης του χρήματος μπορεί να εντοπιστεί σε περιπτώσεις όπου οι βασιλιάδες ανάγκαζαν τους πολίτες τους να τους δώσουν τα χρυσά τους νομίσματα με το πρόσχημα ότι ένα νέο χρυσό νόμισμα θα αντικαθιστούσε το παλιό. Στη διαδικασία, οι βασιλιάδες παραποιούσαν το περιεχόμενο των χρυσών νομισμάτων, αναμειγνύοντάς τα με κάποιο άλλο μέταλλο και επιστρέφοντας τα αραιωμένα χρυσά νομίσματα στους πολίτες. Αυτό τους επέτρεπε να οικειοποιηθούν την αγοραστική δύναμη του χρήματος για τον εαυτό τους ως πηγή εσόδων.

 Λόγω της αραίωσης του χρυσού, ένας βασιλιάς μπορούσε τώρα να κόψει μεγαλύτερο αριθμό νομισμάτων και να κρατήσει τα υπόλοιπα για τον εαυτό του. Αυτό που πλέον περνούσε ως καθαρό χρυσό νόμισμα ήταν, στην πραγματικότητα, ένα αραιωμένο χρυσό νόμισμα. Σύμφωνα με τον Rothbard,

«Πιο χαρακτηριστικά, το νομισματοκοπείο έλιωνε και έκοβε ξανά όλα τα νομίσματα του βασιλείου, δίνοντας πίσω στους υπηκόους τον ίδιο αριθμό 'λιρών' ή 'μάρκων', αλλά με μικρότερο βάρος. Οι υπόλοιπες ουγγιές χρυσού ή αργύρου τσεπώνονταν από τον βασιλιά και χρησιμοποιούνταν για τα έξοδά του.»

Λόγω της αύξησης της ποσότητας των νομισμάτων που μεταμφιέζονται ως καθαρά χρυσά νομίσματα, οι τιμές σε όρους νομισμάτων αυξάνονται (περισσότερα νομίσματα ανταλλάσσονται για τα ίδια αγαθά). Αυτό που έχουμε εδώ είναι ένας πληθωρισμός νομισμάτων (δηλαδή, μια επέκταση των νομισμάτων), που υποστηρίζεται μόνο μερικώς από χρυσό. Ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού των νομισμάτων, ο βασιλιάς μπορεί επίσης να εμπλακεί σε μια ανταλλαγή του τίποτα με κάτι, αλλά σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από τον μεμονωμένο παραχαράκτη.

Στον σύγχρονο κόσμο, το χρήμα δεν είναι πλέον χρυσός, αλλά νομίσματα, χαρτονομίσματα και ψηφιακές εγγραφές, τα οποία είναι πολύ πιο εύκολο να πληθωριστούν. Ως Αυστριακοί, δεν λέμε, όπως υποστηρίζουν οι μονεταριστές, ότι η αύξηση της νομισματικής προσφοράς προκαλεί πληθωρισμό, αλλά ότι η τεχνητή αύξηση της νομισματικής προσφοράς είναι ο πληθωρισμός. Στην πραγματικότητα, αυτός ήταν πάντα ο ιστορικός ορισμός της λέξης. 

 Χρήμα και Τιμές

Είναι αξιοσημείωτο ότι, στην προσπάθεια εξήγησης των κινήσεων στις τιμές, διάφοροι σχολιαστές δεν έχουν να πουν τίποτα για τον ρόλο του χρήματος στη διαμόρφωση των τιμών. Εξάλλου, η νομισματική τιμή είναι το ποσό του χρήματος για το οποίο θα ανταλλαγούν τα αγαθά. Όταν το χρήμα εγχέεται σε μια συγκεκριμένη αγορά, αλλάζει τις αποφάσεις και τη συμπεριφορά. Η ζήτηση συχνά αυξάνεται για τα υπάρχοντα αγαθά, γεγονός που οδηγεί σε αυξήσεις τιμών.

Όταν το χρήμα εγχέεται σε μια συγκεκριμένη αγορά, έχει άνισες επιπτώσεις στις τιμές και την παραγωγή. Αυτές οι αυξήσεις τιμών προκαλούν επίσης άλλες αλλαγές στη δομή τιμών και παραγωγής, μετακινούμενες σε άλλες αγορές. Η μετατόπιση του χρήματος από τη μία αγορά στην άλλη δεν είναι στιγμιαία· υπάρχει χρονική υστέρηση από τις αυξήσεις στο χρήμα και την επίδρασή του στις μέσες αυξήσεις τιμών. Αυτό ενισχύει την άνιση επίδραση που έχει ο πληθωρισμός σε διαφορετικά μέλη εντός μιας οικονομίας. 

Συμπέρασμα

Ο πληθωρισμός δεν αφορά γενικές αυξήσεις τιμών, αλλά αφορά αυξήσεις στη νομισματική προσφορά. Μια γενική αύξηση στις τιμές, κατά κανόνα, προκύπτει από πληθωριστικές αυξήσεις στη νομισματική προσφορά. Τέτοιες τεχνητές αυξήσεις στη νομισματική προσφορά αποδυναμώνουν τη διαδικασία δημιουργίας πλούτου, όχι οι αυξήσεις τιμών, που είναι αποτέλεσμα του πληθωρισμού. Οι πολιτικές που στοχεύουν στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού χωρίς να προσδιορίζουν τι είναι ο πληθωρισμός, χειροτερεύουν μόνο τα πράγματα.

Όταν ο πληθωρισμός νοείται ως γενική αύξηση στις τιμές, τότε οτιδήποτε συμβάλλει στις αυξήσεις τιμών αποκαλείται πληθωριστικό. Δεν είναι πλέον η κεντρική τράπεζα και το κλασματικό αποθεματικό τραπεζικό σύστημα που αποτελούν τις πηγές του πληθωρισμού, αλλά διάφορες άλλες αιτίες. Ειρωνικά, οι κεντρικές τράπεζες δεν είναι γνωστές για την πρόκληση πληθωρισμού και οικονομικής αστάθειας, αλλά ως μαχητές του πληθωρισμού που παρέχουν δομική σταθερότητα. Ο Mises έγραψε, 

«Για να αποφύγουν την ευθύνη για τις ολέθριες συνέπειες του πληθωρισμού, η κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της καταφεύγουν σε ένα σημασιολογικό τέχνασμα. Προσπαθούν να αλλάξουν το νόημα των όρων. Αποκαλούν 'πληθωρισμό' την αναπόφευκτη συνέπεια του πληθωρισμού, δηλαδή, την αύξηση των τιμών. Είναι ανήσυχοι να σβήσουν από τη μνήμη το γεγονός ότι αυτή η αύξηση προκαλείται από την αύξηση της ποσότητας του χρήματος και των υποκατάστατων του χρήματος. Δεν αναφέρουν ποτέ αυτή την αύξηση.

Αποδίδουν την ευθύνη για το αυξανόμενο κόστος ζωής στις επιχειρήσεις. Αυτό είναι ένα κλασικό παράδειγμα του κλέφτη που φωνάζει 'πιάστε τον κλέφτη'. Η κυβέρνηση, που προκάλεσε τον πληθωρισμό πολλαπλασιάζοντας την προσφορά χρήματος, κατηγορεί τους κατασκευαστές και τους εμπόρους και δοξάζεται στο ρόλο του υπερασπιστή των χαμηλών τιμών.»