Οι κρίσεις δεν προκαλούνται ποτέ από τη δημιουργία υπερβολικής έκθεσης σε περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου. Οι κρίσεις μπορούν να συμβούν μόνο όταν οι επενδυτές, οι κυβερνητικοί φορείς και τα νοικοκυριά συσσωρεύουν κίνδυνο σε περιουσιακά στοιχεία όπου οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ο κίνδυνος είναι μικρός έως μηδενικός.

Η κρίση του 2008 δεν προκλήθηκε λόγω των ενυπόθηκων δανείων μειωμένης εξασφάλισης. Αυτά ήταν η κορυφή του παγόβουνου. Επιπλέον, η Freddie Mac και η Fannie Mae, κρατικές οντότητες, εγγυήθηκαν τα πακέτα ενυπόθηκων δανείων μειωμένης εξασφάλισης, γεγονός που ώθησε πολλούς επενδυτές και τράπεζες να επενδύσουν σε αυτά. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει μια κρίση που θα προέλθει από την πιθανή πτώση της τιμής της μετοχής της Nvidia ή της αξίας του Bitcoin. Στην πραγματικότητα, αν η κρίση του 2008 είχε δημιουργηθεί από τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια μειωμένης εξασφάλισης, θα είχε αφομοιωθεί και αντισταθμιστεί σε λιγότερο από δύο εβδομάδες.

Το μόνο περιουσιακό στοιχείο που μπορεί πραγματικά να προκαλέσει κρίση είναι το τμήμα των ισολογισμών των τραπεζών που θεωρείται «χωρίς κίνδυνο» και, ως εκ τούτου, δεν απαιτεί κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των αποθεμάτων του: τα κρατικά ομόλογα. Όταν η τιμή των κρατικών ομολόγων μειώνεται ταχύτατα, ο ισολογισμός των τραπεζών συρρικνώνεται ταχύτατα. Ακόμη και αν οι κεντρικές τράπεζες προβούν σε ποσοτική χαλάρωση, η δευτερογενής επίδραση σε άλλα περιουσιακά στοιχεία οδηγεί στην απότομη καταστροφή της νομισματικής βάσης και του δανεισμού.

Η κατάρρευση της τιμής του υποτιθέμενου ασφαλέστερου περιουσιακού στοιχείου, των κρατικών ομολόγων, έρχεται όταν οι επενδυτές πρέπει να πουλήσουν τις υπάρχουσες μετοχές τους και δεν μπορούν να αγοράσουν τη νέα προσφορά που εκδίδουν τα κράτη. Ο επίμονος πληθωρισμός καταναλώνει τις πραγματικές αποδόσεις των ομολόγων που είχαν αγοραστεί προηγουμένως, οδηγώντας στην εμφάνιση εμφανών προβλημάτων φερεγγυότητας.

OUTLOOK FOR 2025. MORE PRINTING, WEAK GROWTH

https://www.youtube.com/watch?v=lguHSA0wghY

Συνοπτικά, μια οικονομική κρίση αποτελεί απόδειξη της αφερεγγυότητας του κράτους. Όταν το περιουσιακό στοιχείο με τον χαμηλότερο κίνδυνο χάνει απότομα την αξία του, ολόκληρη η βάση ενεργητικού των εμπορικών τραπεζών διαλύεται και πέφτει ταχύτερα από τη δυνατότητα έκδοσης μετοχών ή τραπεζικών ομολόγων. Στην πραγματικότητα, οι τράπεζες αδυνατούν να αυξήσουν το κεφάλαιο ή να προσθέσουν χρέος λόγω της μειωμένης ζήτησης για κρατικά ομόλογα, καθώς οι τράπεζες θεωρούνται ως μοχλευμένο στοίχημα στο κρατικό χρέος.

Οι τράπεζες δεν προκαλούν οικονομικές κρίσεις. Αυτό που δημιουργεί μια κρίση είναι η ρύθμιση, η οποία θεωρεί πάντα ότι ο δανεισμός προς τις κυβερνήσεις είναι μια επένδυση «χωρίς κίνδυνο», «χωρίς απαιτούμενο κεφάλαιο», ακόμη και όταν οι δείκτες φερεγγυότητας είναι κακοί. Επειδή το νόμισμα και το δημόσιο χρέος είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, η χρηματοπιστωτική κρίση εκδηλώνεται πρώτα στο νόμισμα, το οποίο χάνει την αγοραστική του δύναμη και οδηγεί σε αυξημένο πληθωρισμό, και στη συνέχεια στα κρατικά ομόλογα.

Ο Κεϋνσιανισμός και η πλάνη του MMT έχουν οδηγήσει το παγκόσμιο δημόσιο χρέος σε επίπεδα ρεκόρ. Επιπλέον, το βάρος των μη χρηματοδοτούμενων υποχρεώσεων είναι ακόμη μεγαλύτερο από τα τρισεκατομμύρια δολάρια του κρατικού χρέους που έχουν εκδοθεί. Οι μη χρηματοδοτούμενες υποχρεώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών ξεπερνούν το 600% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την Οικονομική Έκθεση της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, Φεβρουάριος 2024. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τη Eurostat, η Γαλλία και η Γερμανία συσσωρεύουν μη χρηματοδοτούμενες υποχρεώσεις που ξεπερνούν το 350% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με τον Claudio Borio της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, η υπερκάλυψη του κρατικού χρέους μπορεί να προκαλέσει διόρθωση στην αγορά ομολόγων που θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία. Το Reuters αναφέρει ότι τα μεγάλα ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού υποδηλώνουν ότι το δημόσιο χρέος θα μπορούσε να αυξηθεί κατά ένα τρίτο μέχρι το 2028 και να προσεγγίσει τα 130 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον εμπορικό όμιλο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών Institute of International Finance (IIF).

Οι Κεϋνσιανοί λένε πάντα ότι το δημόσιο χρέος δεν έχει σημασία επειδή η κυβέρνηση μπορεί να εκδίδει όσα χρειάζεται και έχει απεριόριστη φορολογική εξουσία. Αυτό είναι απλά ψευδές.

Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να εκδώσουν όλο το χρέος που χρειάζονται για να χρηματοδοτήσουν τις ελλειμματικές τους δαπάνες. Έχουν τρία σαφή όρια:

Το οικονομικό όριο: Τα αυξανόμενα δημόσια ελλείμματα και το δημόσιο χρέος παύουν να λειτουργούν ως υποτιθέμενα εργαλεία τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης, αλλά γίνονται εμπόδιο στην παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Παρά αυτή την εντελώς λανθασμένη θεωρία, οι περισσότερες κυβερνήσεις συνεχίζουν να παρουσιάζονται ως κινητήριες δυνάμεις της ανάπτυξης. Σήμερα, αυτό είναι πιο εμφανές από ποτέ άλλοτε. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάθε νέο δολάριο χρέους φέρνει λιγότερα από 60 σεντς αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ. Στη Γαλλία, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς ένα έλλειμμα 6% του ΑΕΠ έχει ως αποτέλεσμα μια στάσιμη οικονομία.

CHINA, EUROPE, AND THE FED. WHAT TO EXPECT IN 2025

https://www.youtube.com/watch?v=4WUxfdiVlr0

Το δημοσιονομικό όριο: Οι αυξανόμενοι φόροι δημιουργούν λιγότερα έσοδα από τα αναμενόμενα και το χρέος συνεχίζει να αυξάνεται. Ο Κεϋνσιανισμός πιστεύει στην κυβέρνηση ως μοχλό ανάπτυξης, ενώ είναι ένα βάρος που δεν δημιουργεί πλούτο και καταναλώνει μόνο ό,τι έχει δημιουργήσει ο ιδιωτικός τομέας. Όταν οι φόροι γίνονται δημευτικοί, τα φορολογικά έσοδα δεν αυξάνονται και το χρέος εκτινάσσεται ανεξάρτητα.

Το όριο του πληθωρισμού: η εκτύπωση περισσότερου νομίσματος και οι κρατικές δαπάνες δημιουργούν επίμονο ετήσιο πληθωρισμό, καθιστώντας τους πολίτες φτωχότερους και την πραγματική οικονομία ασθενέστερη.

Στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, τα τρία όρια έχουν σαφώς ξεπεραστεί, αλλά φαίνεται ότι καμία κυβέρνηση δεν είναι πρόθυμη να μειώσει τις δαπάνες της, και χωρίς περικοπές δαπανών, δεν υπάρχει μείωση του χρέους.

Οι ανεύθυνες κυβερνήσεις, που ξεχνούν ότι ο ρόλος τους είναι να διαχειρίζονται τους σπάνιους πόρους και όχι να δημιουργούν χρέη, θα προκαλέσουν την επόμενη κρίση. Χώρες όπως η Βραζιλία και η Ινδία βλέπουν τα νομίσματά τους να καταρρέουν λόγω των ανησυχιών για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και του κινδύνου να δανείζονται περισσότερο ενώ ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός. Το ευρώ έχει πέσει κατακόρυφα λόγω του συνδυασμού των δημοσιονομικών προβλημάτων της Γαλλίας και των απαιτήσεων των γραφειοκρατών από τη Γερμανία να αυξήσει τις ελλειμματικές δαπάνες της.

Όπως πάντα, η επόμενη κρίση θα αποδοθεί στην τελευταία σταγόνα που θα προκαλέσει την κατάρρευση του φράγματος, αλλά θα προκληθεί επίσης -όπως πάντα- από το δημόσιο χρέος. Η αδιαφορία των πολιτικών πηγάζει από το γεγονός ότι οι φορολογούμενοι, οι οικογένειες και οι επιχειρήσεις θα επωμιστούν το κύριο βάρος όλων των δυσμενών συνεπειών. Όταν προκύψει η κρίση χρέους, οι Κεϋνσιανοί και οι πονηροί πολιτικοί θα υποστηρίξουν ότι η λύση απαιτεί αύξηση των δημόσιων δαπανών και του χρέους. Εσείς και εγώ θα πληρώσουμε.

Καμία κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να σας δώσει, ως επενδυτή, μια πραγματική θετική απόδοση από τις τοποθετήσεις του χρέους της. Η πιο σημαντική επενδυτική απόφαση για τα επόμενα πέντε χρόνια είναι να προστατευτούμε από την υποτίμηση του νομίσματος.