Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν πλέον να ρίχνουν το φταίξιμο για τον πληθωρισμό στην ενέργεια και στον Πούτιν 

 Στο τέλος Φεβρουαρίου 2023, οι τιμές του πετρελαίου (WTI και Brent), του φυσικού αερίου Henry Hub και ICE, του αλουμινίου, του χαλκού, του χάλυβα, του καλαμποκιού, του σιταριού και του δείκτη Baltic Dry Index βρίσκονται κάτω από τα επίπεδα του Φεβρουαρίου 2022.

Ο Δείκτης Εφοδιαστικής Αλυσίδας και το παγκόσμιο ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης, που δημοσιεύονται από τη Morgan Stanley, έχουν υποχωρήσει στα επίπεδα του Σεπτεμβρίου 2022. Ωστόσο, οι τελευταίες ενδείξεις για τον πληθωρισμό είναι εξαιρετικά ανησυχητικές.

Λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερθείσες τιμές των εμπορευμάτων και των εμπορευματικών μεταφορών, εάν ο πληθωρισμός των τιμών ήταν ένα φαινόμενο "ώθησης του κόστους", θα είχε ήδη καταρρεύσει στα επίπεδα του 2%. Ωστόσο, τόσο τα μέτρα του γενικού όσο και του πυρήνα του πληθωρισμού, από τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) έως τις Προσωπικές Τιμές Καταναλωτικών Δαπανών (PCE), δείχνουν εξαιρετικά αυξημένα επίπεδα και αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις στον πυρήνα.

Έχουμε αναφέρει πολλές φορές ότι δεν υπάρχει πληθωρισμός τιμών που να ωθεί το κόστος. Είναι μόνο περισσότερες μονάδες νομίσματος που πηγαίνουν σε σχετικά σπάνια αγαθά και υπηρεσίες.

Η νομισματική πτυχή του πληθωρισμού έχει αποδειχθεί στην ανοδική πορεία και στη διόρθωση των εμπορευμάτων. Οι αυξήσεις των επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ έχουν αποπληθωρίσει τις τιμές των εμπορευμάτων παρά τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, τις προκλήσεις της προσφοράς και την ισχυρή αύξηση της ζήτησης. Οι αυξήσεις των επιτοκίων καθιστούν ακριβότερη την αποθήκευση, την ανάληψη θέσεων αγοράς και τη χρηματοδότηση των margin calls. Ο Powell αντιστάθμισε το σύνολο των επιπτώσεων της στενότητας της προσφοράς και της ζήτησης στις τιμές.

Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν πλέον να κατηγορούν για τον πληθωρισμό των τιμών τον πόλεμο του Πούτιν ή τις λεγόμενες "διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού". Η εκτύπωση χρήματος πάνω από τη ζήτηση είναι το μόνο πράγμα που κάνει τις τιμές να αυξάνονται με ομοιόμορφο τρόπο. Αν μια τιμή αυξάνεται εξαιτίας ενός εξωγενούς λόγου, αλλά η ποσότητα του νομίσματος παραμένει ίση, όλες οι άλλες τιμές δεν αυξάνονται. Ένας δείκτης PCE της τάξης του 4,5% τον Ιανουάριο του 2023 με όλα τα κύρια εμπορεύματα κάτω από το επίπεδο του Ιανουαρίου 2022 δείχνει πόσο υψηλές είναι οι πληθωριστικές πιέσεις.

Ο πληθωρισμός των τιμών είναι συσσωρευμένος και η αφήγηση προσπαθεί να μας πείσει ότι η μείωση του πληθωρισμού από το 8% στο 5% το 2024 θα είναι επιτυχία. Όχι. Θα είναι μια μαζική καταστροφή πάνω από το 20% της αγοραστικής δύναμης των πολιτών από τον πληθωρισμό κατά την περίοδο αυτή.

Ωστόσο, οι αυξήσεις των επιτοκίων δεν αρκούν. Η αύξηση του χρήματος σε ευρεία βάση πρέπει να μειωθεί με ταχείς ρυθμούς. Μέχρι στιγμής, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ευρεία αύξηση του χρήματος είναι σταθερή και έχει μειωθεί σε πιο λογικά επίπεδα τον Δεκέμβριο του 2022. Ωστόσο, η τελευταία μέτρηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την αύξηση του ευρύτερου χρήματος στη ζώνη του ευρώ δείχνει αύξηση 4,1%, η οποία είναι πολύ υψηλή σε σύγκριση με τη μέτρια αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και σίγουρα πολύ υψηλή σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις για το 2023.

Η ευρεία αύξηση του χρήματος ήταν υπερβολικά επιθετική το 2022 και μπορεί να χρειαστεί αρκετός χρόνος για να μειωθούν οι πληθωριστικές πιέσεις σε ένα επίπεδο που δεν θα κάνει τους πολίτες ακόμη πιο φτωχούς.

Δύο πρόσφατα έγγραφα που δημοσίευσε η Bank of International Settlements μας υπενθυμίζουν ότι η αύξηση του χρήματος ήταν ο κύριος ένοχος για την αύξηση του πληθωρισμού των τιμών. Οι Claudio Borio, Boris Hoffmann και Egon Zakrajšek καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι

μια σύνδεση μπορεί επίσης να φανεί στην πρόσφατη πιθανή μετάβαση από ένα καθεστώς χαμηλού σε ένα καθεστώς υψηλού πληθωρισμού. Μια έξαρση της αύξησης του χρήματος προηγήθηκε της αναζωπύρωσης του πληθωρισμού των τιμών και οι χώρες με ισχυρότερη αύξηση του χρήματος είδαν αισθητά υψηλότερο πληθωρισμό τιμών. Η εξέταση της αύξησης του χρήματος θα βοηθούσε στη βελτίωση των προβλέψεων για τον πληθωρισμό μετά την πανδημία, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πληροφοριακή της αξία μπορεί να έχει παραμεληθεί.

(Η αύξηση του χρήματος συμβάλλει στην εξήγηση της πρόσφατης αύξησης του πληθωρισμού;). Ο Reis εξηγεί ότι "ο πληθωρισμός αυξήθηκε επειδή οι κεντρικές τράπεζες του επέτρεψαν να αυξηθεί. Αντί να αναδεικνύει μεμονωμένα λάθη στην κρίση, το παρόν έγγραφο υποδεικνύει αντιθέτως υποκείμενες δυνάμεις που δημιούργησαν μια ανοχή στον πληθωρισμό η οποία παρέμεινε ακόμη και όταν η απόκλιση από τον στόχο έγινε μεγάλη" (The burst of high inflation in 2021-22: how and why did we get here?)

Η δικαιολογία της αλυσίδας εφοδιασμού και του πολέμου στην Ουκρανία έχει εξαφανιστεί, αλλά ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλός. Πολλοί συμμετέχοντες στην αγορά θέλουν μειώσεις επιτοκίων και αύξηση της προσφοράς χρήματος για να δουν υψηλότερες αγορές, με επέκταση των πολλαπλασιαστών και των αποτιμήσεων. Ωστόσο, οι μειώσεις επιτοκίων είναι πολύ απίθανες σε αυτό το σενάριο και οι κεντρικές τράπεζες γνωρίζουν ότι έχουν προκαλέσει ένα πρόβλημα που θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο από τον αναμενόμενο για να διορθωθεί.

Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να περιμένουν ότι ο πληθωρισμός των τιμών θα διορθωθεί όταν οι δημόσιες δαπάνες αυξάνονται, πράγμα που σημαίνει μεγαλύτερη κατανάλωση νέων νομισματικών μονάδων μέσω του ελλείμματος και του χρέους.

Οι πολίτες υφίστανται αυτές τις πληθωριστικές πιέσεις μέσω της αποδυνάμωσης της αύξησης των πραγματικών μισθών που προστίθεται στο πολύ υψηλότερο κόστος διαβίωσης, καθώς οι τιμές των μη αναντικατάστατων αγαθών και υπηρεσιών -εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, ενοίκια και βασικές αγορές- αυξάνονται πολύ ταχύτερα από ό,τι υποδηλώνει ο γενικός ΔΤΚ.

Είμαστε όλοι φτωχότεροι, ακόμη και αν ο πληθωρισμός των τιμών είναι ελαφρώς χαμηλότερος. Η επιβράδυνση της αύξησης του πληθωρισμού δεν σημαίνει χαμηλότερες τιμές, απλώς βραδύτερο ρυθμό καταστροφής της αγοραστικής δύναμης των νομισμάτων.

Κάποιος θα εφεύρει μια άλλη δικαιολογία για να κατηγορήσει τον πληθωρισμό των τιμών σε οτιδήποτε άλλο εκτός από το μόνο πράγμα που προκαλεί αύξηση των τιμών την ίδια στιγμή: την εκτύπωση νομίσματος πολύ πάνω από τη ζήτηση.