Οι Κεντρικές Τράπεζες κάνουν λάθος για τις μειώσεις των επιτοκίων

 Όταν μιλάμε για νομισματική πολιτική, οι άνθρωποι δεν κατανοούν τη σημασία των επιτοκίων που αντανακλούν την πραγματικότητα του πληθωρισμού και του κινδύνου. Τα επιτόκια είναι η τιμή του κινδύνου και η χειραγώγησή τους προς τα κάτω οδηγεί σε φούσκες που καταλήγουν σε χρηματοπιστωτικές κρίσεις, ενώ η επιβολή πολύ υψηλών επιτοκίων μπορεί να τιμωρήσει την οικονομία. Ιδανικά, τα επιτόκια θα κυλούσαν ελεύθερα και δεν θα υπήρχε κεντρική τράπεζα για τον καθορισμό τους.

Ένα σήμα τιμών εξίσου σημαντικό με τα επιτόκια ή την ποσότητα του χρήματος θα απέτρεπε τη δημιουργία φούσκας και, κυρίως, τη δυσανάλογη συσσώρευση κινδύνου. Ο κίνδυνος να καθοριστούν τα επιτόκια πολύ υψηλά δεν υφίσταται όταν οι κεντρικές τράπεζες επιβάλλουν επιτόκια αναφοράς, καθώς πάντα θα διευκολύνουν τον κρατικό δανεισμό -την τεχνητή δημιουργία νομίσματος- με τον πιο βολικό -αυτό που αποκαλούν "χωρίς στρεβλώσεις"- και φθηνό τρόπο.

Πολλοί αναλυτές λένε ότι οι κεντρικές τράπεζες δεν επιβάλλουν τα επιτόκια- αντανακλούν μόνο αυτό που απαιτεί η αγορά. Παραδόξως, αν αυτό ίσχυε, δεν θα είχαμε χρηματιστές κολλημένους στις οθόνες την Πέμπτη περιμένοντας να αποκρυπτογραφήσουν ποια θα είναι η απόφαση για τα επιτόκια. Επιπλέον, αν η κεντρική τράπεζα ανταποκρίνεται μόνο στη ζήτηση της αγοράς, είναι ένας καλός λόγος για να αφήσουμε τα επιτόκια να κυμαίνονται ελεύθερα.

Οι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι η αύξηση των επιτοκίων με υψηλό πληθωρισμό είναι επιβλαβής- ωστόσο, δεν φαίνεται να κατανοούν ότι αυτό που ήταν πραγματικά καταστροφικό ήταν η ύπαρξη αρνητικών πραγματικών και ονομαστικών επιτοκίων. Αυτό είναι που ενθαρρύνει τους οικονομικούς παράγοντες να αναλαμβάνουν πολύ περισσότερους κινδύνους από όσους μπορούμε να αναλάβουμε και να συγκαλύπτουν το υπερβολικό χρέος με μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Ταυτόχρονα, προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι πολίτες επαινούν τα χαμηλά επιτόκια, αλλά στη συνέχεια διαμαρτύρονται ότι οι τιμές των κατοικιών και τα ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία αυξάνονται πολύ γρήγορα.

Ο πληθωρισμός αποτελεί τεράστιο πλεονέκτημα για τον εκδότη του νομίσματος. Κατηγορεί τους πάντες και τα πάντα για την αύξηση των τιμών, εκτός από το μόνο πράγμα που κάνει τις συνολικές τιμές να ανεβαίνουν, να παγιώνουν αυτή την αύξηση και να συνεχίζουν να αυξάνονται, ακόμη και με πιο ήπιο ρυθμό: την εκτύπωση πολύ περισσότερου νομίσματος από αυτό που απαιτεί η ιδιωτική οικονομία και τον καθορισμό των επιτοκίων πολύ κάτω από τα επίπεδα του πραγματικού κινδύνου.

Το πλεονέκτημα του κρατισμού είναι ότι επιρρίπτει την ευθύνη για τα υψηλά επιτόκια στις τράπεζες, όπως επιρρίπτει την ευθύνη για τις τιμές καταναλωτή στα σούπερ μάρκετ.

Ποιος τυπώνει νόμισμα και συγκαλύπτει τον κίνδυνο; Φυσικά, εξετάζουμε την ΕΚΤ και τη Fed, οι οποίες υπαγορεύουν την αύξηση της προσφοράς χρήματος μέσω επαναγορών και σταθερών επιτοκίων. Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες δεν επαναγοράζουν κρατικά περιουσιακά στοιχεία, δεν τυπώνουν χρήμα ούτε επιβάλλουν αρνητικά πραγματικά επιτόκια επειδή είναι κακοί αλχημιστές. Το κάνουν επειδή το έλλειμμα του κράτους -που είναι τεχνητή νομισματική δημιουργία- παραμένει μη βιώσιμο, το δημόσιο χρέος ατροφεί και η κρατική φερεγγυότητα επιδεινώνεται από τους ανισόρροπους δημόσιους λογαριασμούς. Η κεντρική τράπεζα δεν είναι υπεύθυνη για την εφαρμογή της δημοσιονομικής πολιτικής. Έτσι, το κράτος είναι αυτό που τυπώνει χρήμα από το πουθενά και μετακυλύει την ανισορροπία στους πολίτες μέσω του πληθωρισμού και των φόρων.

Οι τράπεζες, σε μια ανοικτή οικονομία, δεν δημιουργούν χρήμα από το πουθενά- δανείζουν σε πραγματικά έργα που αναμένεται να αποπληρωθούν με τόκο, και τα δάνεια αυτά έχουν εξασφαλίσεις. Αν οι εμπορικές τράπεζες δημιουργούσαν χρήματα από το πουθενά, καμία από αυτές δεν θα χρεοκοπούσε. Δημιουργούν χρήμα από το πουθενά μόνο όταν η ρύθμιση επιβάλλει επιτόκια αποσυνδεδεμένα από τον κίνδυνο και εξαλείφει την ανάγκη κεφαλαίων για τη διατήρηση της κυβέρνησης συσσωρεύοντας τα ομόλογα και τα δάνειά της με την ψευδή κατασκευή ότι είναι "περιουσιακά στοιχεία χωρίς κίνδυνο". Έτσι, το κάστρο από τραπουλόχαρτα που χτίζεται υπό τη μεταμφίεση του κινδύνου του δημόσιου τομέα δημιουργεί πάντα πληθωρισμό, χρηματοπιστωτικές κρίσεις, μακροχρόνια στασιμότητα και παγίδες ρευστότητας. Η ποσότητα του χρήματος που δημιουργείται πηγαίνει σε μη παραγωγικές δαπάνες, καταστρέφει την αγοραστική δύναμη του νομίσματος, φτωχοποιεί τους πολίτες και ταυτόχρονα αποκεφαλαιοποιεί τις πιο εύθραυστες επιχειρήσεις, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Αυτό είναι που αποκαλούν κοινωνική χρήση του χρήματος. Σοβαρά τώρα.

Η ΕΚΤ ανακοίνωσε μια πιθανή μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο, η οποία κινδυνεύει να είναι πρόωρη και λανθασμένη. Πρώτον, επειδή η προσφορά χρήματος, η ζήτηση πιστώσεων και η προσφορά ανακάμπτουν, ο πληθωρισμός παραμένει επίμονος και πάνω από τον στόχο του 2%. Επιπλέον, η υποκείμενη τάση είναι ένα πολύ υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού από τον στόχο της ΕΚΤ, ακόμη και μετά από δύο αλλαγές στον υπολογισμό του ΔΤΚ. Μετά από ένα συσσωρευμένο επίπεδο τιμών καταναλωτή της τάξης του 20% από το 2019, το να αποκαλείτε νίκη στον πληθωρισμό μετά από δύο αλλαγές στον υπολογισμό του ΔΤΚ και τον ακόμα αυξημένο πυρήνα του πληθωρισμού είναι παράλογο. Αν δούμε την αύξηση των τιμών των μη αναντικατάστατων αγαθών, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί οι πολίτες είναι θυμωμένοι. Ο πραγματικός ΔΤΚ των μη αναντικατάστατων αγαθών είναι πιθανότατα πιο κοντά στο 4-5% ετησίως.

UNITED STATES JOB MARKET. NOT THAT STRONG 

https://www.youtube.com/watch?v=93JxedKSCzE

Οι αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ σηματοδοτούνται από πολλούς συμμετέχοντες στην αγορά ως η αιτία της στασιμότητας της ευρωζώνης, αλλά περιέργως κανείς δεν αναφέρει ότι η ευρωζώνη βίωνε ήδη μαζική στασιμότητα λόγω των αρνητικών επιτοκίων. Άλλωστε, αν χρειάζεσαι πραγματικά αρνητικά επιτόκια για να "αναπτυχθείς", δεν αναπτύσσεσαι αλλά συσσωρεύεις τοξικό κίνδυνο. Η ΕΚΤ γνωρίζει ότι το φαινόμενο της βάσης, το οποίο έπαιξε υπέρ του ετήσιου πληθωρισμού το 2023, δεν θα είναι υποστηρικτικό το 2024. Γνωρίζει επίσης ότι τα νομισματικά μεγέθη ήταν μειωμένα πριν από μερικούς μήνες, αλλά ανακάμπτουν, και ότι η προσφορά πιστώσεων δεν έχει καταρρεύσει. Η ΕΚΤ, όπως και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, γνωρίζει ότι ο πληθωρισμός είναι νομισματικό φαινόμενο και ότι δεν υπάρχει πληθωρισμός που ωθεί το κόστος, "πληθωρισμός της απληστίας" ή παρόμοιες κρατικιστικές δικαιολογίες. Κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν μπορεί να προκαλέσει την εκτίναξη, την παγίωση ή τη συνέχιση της ανόδου των συνολικών τιμών- μόνο η καταστροφή της αγοραστικής δύναμης του νομίσματος προκαλεί πληθωρισμό.

Φυσικά, καμία κεντρική τράπεζα δεν θα αναγνωρίσει ότι ο πληθωρισμός είναι δικό της λάθος, μεταξύ άλλων, επειδή καμία κεντρική τράπεζα δεν αυξάνει την προσφορά χρήματος κατά βούληση παρά μόνο για να χρηματοδοτήσει ένα μη βιώσιμο δημόσιο έλλειμμα. Ωστόσο, καμία κεντρική τράπεζα δεν θα αμφισβητήσει μια χρηματοπιστωτική δομή που βασίζεται στο μύθο ότι το δημόσιο χρέος είναι χωρίς κίνδυνο. Οι κεντρικές τράπεζες γνωρίζουν ότι ο πληθωρισμός είναι ένα νομισματικό φαινόμενο, γι' αυτό και επιτίθενται στις αυξανόμενες τιμές καταναλωτή με αυξήσεις των επιτοκίων και μειώσεις της προσφοράς χρήματος. Απλώς το κάνουν με ήπιο τρόπο, επειδή οι κυβερνήσεις επωφελούνται από τον πληθωρισμό.

Το πρόβλημα της μείωσης των επιτοκίων τώρα, όταν δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι έχει ελεγχθεί ο πληθωρισμός και ότι έχει επιτευχθεί ένας στόχος που ήδη διαβρώνει την αγοραστική δύναμη του νομίσματος κατά 2% ετησίως, είναι να πέσει κανείς στο αφήγημα ότι η ευρωζώνη βρίσκεται σε κακή οικονομική κατάσταση λόγω της νομισματικής πολιτικής, όταν αυτή οφείλεται στη λανθασμένη δημοσιονομική πολιτική, στην καταστροφή των Ταμείων της ΕΕ επόμενης γενιάς, η αποτυχία των οποίων είναι ήδη συγκρίσιμη μόνο με το ξεχασμένο σχέδιο Γιούνκερ, σε μια κοντόφθαλμη και καταστροφική ενεργειακή, γεωργική και βιομηχανική πολιτική και σε ένα φορολογικό σύστημα που μεταφέρει την καινοτομία και την τεχνολογία σε άλλες χώρες.

Η ΕΚΤ γνωρίζει ότι τα επιτόκια δεν είναι υψηλά και ότι η προσφορά χρήματος στο σύστημα δεν έχει μειωθεί όπως αναμενόταν. Στην πραγματικότητα, συνεχίζει να επαναγοράζει ανεξόφλητα ομόλογα και δεν θα προβεί σε σημαντική μείωση του ισολογισμού της σε πραγματικούς όρους μέχρι το τέλος του έτους. Η μείωση των επιτοκίων περιλαμβάνει τώρα τον κίνδυνο υποτίμησης του ευρώ έναντι του δολαρίου και συνεπώς αύξησης του λογαριασμού των εισαγωγών της ευρωζώνης σε πραγματικούς όρους, μείωσης της εισροής αποθεματικών στην ευρωζώνη και περαιτέρω ενθάρρυνσης των δημόσιων δαπανών και του δημόσιου χρέους που δεν έχει περιοριστεί σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, οι οποίες καυχώνται ότι "αναπτύσσονται" αυξάνοντας μαζικά το χρέος και όπου ο πληθωρισμός, επιπλέον, δεν είναι υπό έλεγχο. Όλα αυτά μας θυμίζουν τα λάθη του παρελθόντος, όταν η Ελλάδα καυχιόταν ότι ήταν η ατμομηχανή ανάπτυξης της ΕΕ και πολλοί έλεγαν ότι η Γερμανία ήταν το "άρρωστο μέλος της Ευρώπης". Η ΕΚΤ δεν μπορεί να παριστάνει την Τράπεζα της Ιαπωνίας για δύο λόγους: η ευρωζώνη δεν έχει την πολυτέλεια της δολαριακής αποταμιευτικής δομής της Ιαπωνικής κοινωνίας ή της σιδερένιας πειθαρχίας των πολιτών της και, κυρίως, επειδή η αποτυχία του υπερ-κεϋνσιανισμού της Ιαπωνίας έφερε το γεν σε χαμηλό 35 ετών έναντι του δολαρίου.

Σε όσους λένε ότι το ευρώ και η ΕΚΤ είναι το πρόβλημα, συνιστώ να ασκήσετε τη φαντασία σας για το τι θα ήταν η Ισπανία, η Πορτογαλία ή η Ιταλία με το δικό τους νόμισμα και λαϊκιστικές κυβερνήσεις που θα τύπωναν σαν να ήταν η Αργεντινή η Ελβετία. Δεν χρειάζεται να το φανταστείτε- θυμάστε όταν αυτές οι χώρες είχαν πληθωρισμό 14-15% και κατέστρεφαν τις αποταμιεύσεις και τους πραγματικούς μισθούς με το ψέμα των "ανταγωνιστικών" υποτιμήσεων; Όχι πολύ καιρό πριν.

Μην ξεγελιέστε. Η ευρωζώνη δεν είναι αδύναμη λόγω της νομισματικής πολιτικής. Η ευρωζώνη είναι αδύναμη ακόμη και με τη νομισματική πολιτική.