Μπορούμε να δούμε το τέλος του κόσμου από εδώ; Θα εξακολουθούμε να αισθανόμαστε καλά;

 Για όσους από εμάς βλέπουμε το ποτήρι του κόσμου μισοάδειο, ένα βιβλίο με τίτλο The End of the World Is Just the Beginning (Το τέλος του κόσμου είναι μόνο η αρχή) κάνει τον παλμό μας να χτυπάει με ανυπομονησία. Ο συγγραφέας, Peter Zelhan, δεν απογοητεύει. Στο μυαλό μας έρχεται το "It's the End of the World as We Know It, (and I Feel Fine)" των R.E.M..

Δεν θέλω να προδώσω την ατάκα, αλλά αυτό που τελειώνει είναι η παγκοσμιοποίηση. Αυτό που ο Zelhan αποκαλεί η Τάξη είναι αυτό που έκανε την παγκοσμιοποίηση να λειτουργεί. Αλλά "Οι χαρούμενες μέρες του 1980-2015 έχουν τελειώσει". Η δέσμευση του θείου Σαμ στην παγκόσμια τάξη -δηλαδή, η αστυνόμευση των παγκόσμιων ναυτιλιακών οδών και το άνοιγμα ενός στρατιωτικού τενεκέ όποτε χρειάζεται- "δεν εξυπηρετεί τα στρατηγικά συμφέροντα των Αμερικανών από τότε που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου το 1989".

Κάποια χώρα κάπου θα καταστρέψει την Τάξη, σύμφωνα με τον Zelhan. Οι εξαγωγείς δεν θα μπορούν να παραδώσουν τα προϊόντα τους στους καταναλωτές, και τελικά, το τέλος του βιβλίου αφορά, φευ, την πείνα. Η παγκοσμιοποίηση οδηγούσε τα πάντα και όλοι έχουμε συνηθίσει σε αυτό. Το βιβλίο του Zelhan σας χτυπάει στον ώμο και σας λέει να συνηθίσετε την αποπαγκοσμιοποίηση, ή ακόμα χειρότερα, τον αποπολιτισμό.

Φυσικά, δεν θα καταλήξουν όλες οι χώρες να λιμοκτονούν. Άλλωστε, όλα τα κινούμενα μέρη του Zelhan, τα καιρικά φαινόμενα, τα δημογραφικά, τα οικονομικά και τα ποσοστά αναπαραγωγής μπορεί να μην εξελιχθούν ακριβώς όπως προβλέπει η κρυστάλλινη σφαίρα του. Η υπόθεσή του, ωστόσο, είναι πειστική και καταρρίπτει περισσότερες από μερικές απόψεις που είναι κοινώς διαδεδομένες. Για παράδειγμα, ακούγοντας τους Αμερικανούς πολιτικούς, από μέρα σε μέρα θα ζούμε κάτω από τον έλεγχο των Κινέζων.

Ο επενδυτής Jim Rogers συνήθιζε να λέει συνέχεια ότι τα παιδιά σας πρέπει να μάθουν μανδαρίνικα επειδή η Κίνα θα κυριαρχήσει στον κόσμο. Ωστόσο, η Κίνα είναι ο ταχύτερα γηράσκων πληθυσμός στην ιστορία της ανθρωπότητας, γράφει ο Zelhan. "Στην Κίνα η ιστορία της αύξησης του πληθυσμού έχει τελειώσει και έχει τελειώσει από τότε που το ποσοστό γεννήσεων στην Κίνα έπεσε κάτω από τα επίπεδα αντικατάστασης τη δεκαετία του 1990". Η χώρα θα περάσει από την αναδυόμενη αγορά στη "μεταβιομηχανική δημογραφική κατάρρευση μέσα σε μία μόνο ανθρώπινη ζωή". Το 2070, ο κινεζικός πληθυσμός θα είναι ο μισός σε σχέση με το 2020.

Οι Αυστριακοί οικονομολόγοι γνωρίζουν ότι ο καταμερισμός της εργασίας και το συγκριτικό πλεονέκτημα είναι αυτά που δημιουργούν πλούτο.

Μια άλλη συνέπεια του νόμου του συγκριτικού πλεονεκτήματος είναι ότι καμία χώρα ή περιοχή της γης δεν πρόκειται να μείνει έξω από τον διεθνή καταμερισμό εργασίας στο πλαίσιο του ελεύθερου εμπορίου. Διότι ο νόμος σημαίνει ότι ακόμη και αν μια χώρα βρίσκεται σε τόσο κακή κατάσταση που δεν έχει κανένα απόλυτο πλεονέκτημα στην παραγωγή οποιουδήποτε προϊόντος, εξακολουθεί να πληρώνει για τους εμπορικούς της εταίρους, τους πολίτες άλλων χωρών, για να της επιτρέπουν να παράγει αυτό στο οποίο είναι λιγότερο κακή.

Αυτό που ενίσχυσε το συγκριτικό πλεονέκτημα ήταν η κατακόρυφη πτώση του κόστους ναυτιλίας κατά τις τελευταίες δεκαετίες (μέχρι το covid) και η συρρίκνωση των λιμανιών. Έτσι, τα φτηνά αγαθά κυκλοφορούσαν παντού, με τους καταναλωτές να επωφελούνται. Επιπλέον, η παραγωγή αγαθών υψηλότερης παραγγελίας μπορούσε να εξαπλωθεί σε δεκάδες τοποθεσίες. "Μέχρι το 2019, τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μετέφεραν περίπου το 50% του συνολικού παγκόσμιου εμπορίου σε αξία, από το λειτουργικά μηδενικό στις αρχές της δεκαετίας του 1960", γράφει ο Zelhan.

Τώρα, ο Zelhan πιστεύει ότι "οι χώρες που κοιτάζουν στο στόμα της δημογραφικής λήθης και της κατάρρευσης της παγκοσμιοποίησης" θα αναγκάσουν τους ανθρώπους και τις χώρες να φροντίσουν τις δικές τους ανάγκες, καθιστώντας τους πάντες (και τις χώρες) λιγότερο αποδοτικούς και λιγότερο παραγωγικούς, οδηγώντας σε ένα καθοδικό σπιράλ προς τον αποπολιτισμό. Αυτό που θεωρούσαμε φυσιολογικό τις τελευταίες επτά περίπου δεκαετίες, ο Zelhan το περιγράφει ως ιστορική ανωμαλία.

Η δημογραφία είναι το σαπουνόκουτο από το οποίο ο Zelhan φωνάζει. Από το 2019 η γη είχε περισσότερους ανθρώπους άνω των εξήντα πέντε ετών απ' ό,τι ανθρώπους πέντε ετών και κάτω. Παρέχει το απαίσιο ανέκδοτο ότι τριάντα χιλιάδες Ιάπωνες πεθαίνουν μόνοι στα διαμερίσματά τους και δεν ανακαλύπτονται μέχρι ... καλά, ξέρετε.

Και, παρεμπιπτόντως, ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι διάφορες ποικιλίες σοσιαλισμού λειτούργησαν κάπως, είναι η διατήρηση της Τάξης από την Αμερική. Χωρίς Τάξη, χωρίς παγκοσμιοποίηση, ο σοσιαλισμός πεθαίνει. Ο Zelhan λέει ότι μια μόνιμη ύφεση είναι η καλύτερη περίπτωση.

Τα καλά νέα για την Αμερική είναι οι millennials. Οι boomers του υπόλοιπου κόσμου δεν αναπαράγονται με τον ίδιο ρυθμό με τους Αμερικανούς. Η κρίση εργασίας στις ΗΠΑ θα ανακάμψει τη δεκαετία του 2040. "Αλλά για τον υπόλοιπο κόσμο, η κατάσταση δεν θα γίνει ποτέ καλύτερη από ό,τι ήταν στη δεκαετία του 2010. Ποτέ".

Επιπλέον, η Αμερική διαθέτει ενέργεια, εύφορη γη και πλωτές υδάτινες οδούς.

Ο Zelhan αφιερώνει ένα μέρος του βιβλίου στην ιστορία του χρήματος και των νομισμάτων, με το οποίο οι ιστορικοί της οικονομίας θα διαφωνήσουν, αλλά αυτό δεν αποσπά την προσοχή από αυτό που είναι μια προκλητική ματιά στο μέλλον, γραμμένη με πολύ περισσότερο στόμφο από ό,τι θα περίμενε κανείς.

Οι επόμενες δύο δεκαετίες θα είναι δύσκολες σύμφωνα με τον Zelhan. Όμως, για τους Βορειοαμερικανούς η δεκαετία του 2040 θα είναι υπέροχη. Ας κρατήσουμε τα δάχτυλά μας σταυρωμένα.