Η πιστωτική κρίση είναι αναπόφευκτη

 Τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας δείχνουν ότι 98 δισεκατομμύρια δολάρια καταθέσεων έφυγαν από το τραπεζικό σύστημα την εβδομάδα μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank. Τα περισσότερα από τα χρήματα πήγαν σε αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς, καθώς τα στοιχεία του Bloomberg δείχνουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία σε αυτή την κατηγορία αυξήθηκαν κατά 121 δισ. δολάρια την ίδια περίοδο. Τα στοιχεία δείχνουν τις προκλήσεις του τραπεζικού συστήματος εν μέσω κρίσης εμπιστοσύνης.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν πολλοί αναλυτές, αυτός δεν είναι απαραίτητα ο κύριος παράγοντας που υπαγορεύει τον κίνδυνο πιστωτικής κρίσης. Η φυγή των καταθέσεων είναι σίγουρα ένας σημαντικός κίνδυνος. Πολλές περιφερειακές τράπεζες θα πρέπει να μειώσουν τις χορηγήσεις δανείων σε οικογένειες και επιχειρήσεις καθώς οι καταθέσεις συρρικνώνονται, αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τραπεζικά δάνεια αποτελούν λιγότερο από το 19% των εταιρικών πιστώσεων σύμφωνα με το ΔΝΤ, ενώ στη ζώνη του ευρώ είναι πάνω από 80%. Αυτό που θα δημιουργήσει πιστωτική κρίση είναι η καταστροφή του κεφαλαίου στην ενεργητική βάση των περισσότερων δανειστών.

Η πτώση των αποτιμήσεων όλων των κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων, από τα δάνεια έως τις επενδύσεις, είναι αυτό που θα οδηγήσει τελικά σε μια αναπόφευκτη πιστωτική συρρίκνωση.

Τα πιστωτικά πρότυπα έχουν ήδη αυστηροποιηθεί σημαντικά και η πιστωτική ώθηση της οικονομίας, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη ζώνη του ευρώ, έχει επιδεινωθεί ραγδαία, σύμφωνα με τους αντίστοιχους δείκτες του Bloomberg. Και οι δύο βρίσκονται κάτω από το χαμηλό του Μαρτίου 2021.

Πρέπει να θυμόμαστε ότι η αυστηροποίηση των πιστωτικών προτύπων ήταν ήδη πραγματικότητα πριν από την πτώση της Silicon Valley Bank. Αλλά ο έλεγχος της πραγματικότητας της καταστροφής κεφαλαίου στην ενεργητική βάση του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν έχει ακόμη τελειώσει.

Οι νεοσύστατες επιχειρήσεις θα δουν πιθανότατα την πιο σοβαρή κρίση στη χρηματοδότηση, καθώς η έκρηξη της τεχνολογικής φούσκας προσθέτει στην καταστροφή του κεφαλαίου της βάσης ενεργητικού στις εταιρείες ιδιωτικών και επιχειρηματικών κεφαλαίων, οι οποίες καθυστέρησαν όσο μπορούσαν τις απαιτούμενες απομειώσεις και αντιμετωπίζουν ένα απογοητευτικό έλεγχο της πραγματικότητας. Η εσωτερική μας εκτίμηση για την καταστροφή κεφαλαίου στη βάση ενεργητικού των τραπεζών και των εταιρειών ιδιωτικών συμμετοχών είναι μεταξύ 15% και 25%, η οποία συνάδει με τη μέση μείωση της αγοραίας αξίας κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2021- Μαρτίου 2023.

Οι επενδύσεις σε ακίνητα σε όλες τις ΗΠΑ και την Ευρώπη απαιτούν σημαντική επαναξιολόγηση τώρα που τα ακίνητα υποαποδίδουν στην αγορά εδώ και δεκαοκτώ μήνες, σύμφωνα με τη Morgan Stanley. Οι αισιόδοξες αποτιμήσεις των επενδύσεων σε ακίνητα και επιχειρήσεις στους ισολογισμούς των τραπεζών θα απαιτήσουν σημαντική ανάλυση και επακόλουθη διαγραφή που θα οδηγήσει σε πολύ αυστηρότερα πιστωτικά πρότυπα και αυστηρότερους επενδυτικούς όρους.

Η καταστροφή του κεφαλαίου τείνει να ξεχνιέται σε έναν κόσμο που έχει συνηθίσει στη συνεχή χαλάρωση των κεντρικών τραπεζών, αλλά είναι πιθανό να αποτελέσει την κύρια πηγή στραγγαλισμού των πιστώσεων προς τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις, καθώς οι τράπεζες και οι εταιρείες ιδιωτικών συμμετοχών αντιμετωπίζουν την απώλεια αξίας και την αποδυνάμωση των κερδών και των ταμειακών ροών των επενδύσεων που έγιναν σε υψηλές αποτιμήσεις και παράλογες τιμές. Η κύρια πρόκληση αυτή τη φορά είναι ότι η καταστροφή κεφαλαίου συμβαίνει σχεδόν σε κάθε τμήμα της περιουσιακής βάσης των δανειστών, από το υποτιθέμενο τμήμα χαμηλού κινδύνου, τα χαρτοφυλάκια κρατικών ομολόγων, μέχρι τις επενδύσεις σε επιθετικές τιμές σε ασταθείς επιχειρήσεις και τις αποτιμήσεις των εταιρικών επενδύσεων και των επενδύσεων επιχειρηματικών κεφαλαίων σε συνθήκες bull-market. Το κερδοφόρο τμήμα του ενεργητικού των τραπεζών θα απαιτήσει πιθανότατα σημαντικές προβλέψεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ένα θέμα που τέθηκε από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και την ΕΚΤ μήνες πριν από την τραπεζική κρίση. Επιπλέον, καθώς οι κυβερνήσεις θα κατηγορήσουν για τις πρόσφατες καταρρεύσεις και πάλι την έλλειψη ρυθμίσεων, είναι εξαιρετικά πιθανό να επιβληθούν νέοι κανόνες που θα απαιτούν από τις τράπεζες να εγγράφουν μεγάλες προβλέψεις αναγνωρίζοντας ζημίες στο χαρτοφυλάκιο δανείων εκ των προτέρων.

Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι οι επιπτώσεις στους ισολογισμούς των τραπεζών θα είναι μέτριες, ο συνδυασμός των υψηλότερων επιτοκίων, της μειωμένης αισιοδοξίας για την οικονομία και της πτώσης των μετοχών, των ιδιωτικών επενδύσεων και των αποτιμήσεων των ομολόγων θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μια μαζική κρίση στην πρόσβαση σε πιστώσεις και χρηματοδότηση. Πρόκειται για κάτι περισσότερο από τις τράπεζες. Η κρίση θα προέλθει από τα ιδιωτικά άμεσα δάνεια της μεσαίας αγοράς, τη μείωση της ζήτησης ομολόγων υψηλής απόδοσης, ενώ τα θεσμικά δάνεια με μόχλευση ενδέχεται να μειωθούν, καθώς η πρόσβαση στη μόχλευση είναι πιο ακριβή και δύσκολη, ενώ τα ομόλογα επενδυτικής βαθμίδας ενδέχεται να συνεχίσουν να έχουν ισχυρή ζήτηση, αλλά με υψηλότερο κόστος. Το ερώτημα δεν είναι πότε θα υπάρξει πιστωτική κρίση, αλλά πόσο μεγάλη και για πόσο καιρό. Λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της περίφημης "φούσκας των πάντων "και την αργή κατάρρευσή της, μπορεί να διαρκέσει για μερικά χρόνια ακόμη και με μια στροφή της κεντρικής τράπεζας, διότι μέχρι τώρα μια αντιστροφή της νομισματικής πολιτικής μπορεί μόνο να ζορίσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα.