Κατανόηση των σχέσεων μεταξύ προσφοράς χρήματος και ρευστότητας
Άρθρο του Frank Shostak για το Mises Institute
Σε μια οικονομία της αγοράς, το χρήμα είναι το μέσο ανταλλαγής- οι παραγωγοί ανταλλάσσουν τα αγαθά τους με χρήματα και στη συνέχεια ανταλλάσσουν τα χρήματα αυτά με άλλα αγαθά. Καθώς αυξάνεται η παραγωγή αγαθών, η ζήτηση για χρήμα επεκτείνεται. Αντίθετα, καθώς η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνεται, η ζήτηση χρήματος ακολουθεί.
Οι μεταβολές των τιμών επηρεάζουν επίσης τη ζήτηση χρήματος. Η αύξηση των τιμών των αγαθών και των περιουσιακών στοιχείων αυξάνει τη ζήτηση χρήματος, καθώς οι άνθρωποι απαιτούν πλέον περισσότερα χρήματα για να αγοράσουν αγαθά που είναι ακριβότερα. Αντίθετα, μια πτώση των τιμών των αγαθών έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης χρήματος.
Σύμφωνα με τον Ludwig von Mises στο βιβλίο του Human Action:
Οι υπηρεσίες που παρέχει το χρήμα εξαρτώνται από το ύψος της αγοραστικής του δύναμης. Κανείς δεν θέλει να έχει στο ταμείο του έναν ορισμένο αριθμό χρημάτων ή ένα ορισμένο βάρος χρημάτων- θέλει να έχει στο ταμείο του ένα ορισμένο ύψος αγοραστικής δύναμης.
Μεταβολές στην προσφορά χρήματος και ρευστότητας
Υποθέστε ότι η προσφορά χρήματος αυξάνεται. Εφόσον δεν έχει μεταβληθεί η ζήτηση χρήματος, αυτό σημαίνει ότι τα άτομα έχουν τώρα πλεόνασμα χρήματος. Κανείς δεν επιθυμεί να κατέχει περισσότερα χρήματα από όσα απαιτούνται, οπότε κάποιος μπορεί να απαλλαγεί από το πλεόνασμα χρήματος ανταλλάσσοντάς το με άλλα πράγματα. Οι άνθρωποι ως ομάδα, ωστόσο, δεν μπορούν απλώς να διαθέσουν το πλεόνασμα χρήματος, αλλά μπορούν μόνο να μεταφέρουν χρήματα από το ένα άτομο στο άλλο.
Ο μηχανισμός που δημιουργεί τη μείωση του πλεονάζοντος χρήματος είναι η αύξηση των τιμών των αγαθών και των περιουσιακών στοιχείων. Μόλις τα άτομα χρησιμοποιήσουν το πλεόνασμα χρήματος για την αγορά πραγμάτων, οι τιμές αυξάνονται, διευρύνοντας τη ζήτηση χρήματος και επίσης το νομισματικό πλεόνασμα.
Ενώ οι αυξήσεις της προσφοράς χρήματος, με όλα τα άλλα πράγματα να είναι ίδια, οδηγούν σε νομισματικό πλεόνασμα, η μείωση της προσφοράς χρήματος οδηγεί σε νομισματικό έλλειμμα. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να ζητούν την ίδια ποσότητα χρήματος, και για να ικανοποιήσουν αυτή τη ζήτηση, πωλούν αγαθά και περιουσιακά στοιχεία έναντι χρημάτων, ωθώντας τις τιμές προς τα κάτω. Σε χαμηλότερες τιμές, η ζήτηση χρήματος μειώνεται και, με τη σειρά της, συμβάλλει στην εξάλειψη του νομισματικού ελλείμματος.
Μεταβολή της ρευστότητας λόγω μεταβολών της οικονομικής δραστηριότητας και των τιμών
Ένα νομισματικό πλεόνασμα ή έλλειμμα μπορεί επίσης να προκύψει ως αντίδραση στις μεταβολές της οικονομικής δραστηριότητας και στις μεταβολές των τιμών. Για παράδειγμα, μια αύξηση της ρευστότητας μπορεί να προκύψει κατά τη διάρκεια μιας πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας. Με τη σειρά της, η μείωση της οικονομικής δραστηριότητας έχει ως αποτέλεσμα να παράγονται λιγότερα αγαθά, πράγμα που σημαίνει ότι ανταλλάσσονται λιγότερα αγαθά, γεγονός που συνεπάγεται μείωση της ζήτησης χρήματος. Αντίθετα, μια αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας παράγει νομισματικό έλλειμμα.
Οι αυξήσεις των τιμών προκαλούν μεγαλύτερη ζήτηση χρήματος, ασκώντας καθοδική πίεση στη ρευστότητα. Για να αποκατασταθεί η ισορροπία, οι άνθρωποι είναι πιθανό να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία για να καλύψουν την αύξηση της ζήτησης χρήματος. Αντίστροφα, η μείωση των τιμών οδηγεί σε μείωση της ζήτησης χρήματος και σε αύξηση της ρευστότητας.
Οι μεταβολές της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας και οι μεταβολές των τιμών επηρεάζουν τη ζήτηση χρήματος. Ως εκ τούτου, μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι μεταβολές στη ρευστότητα προκαλούνται από μεταβολές στην προσφορά χρήματος μείον τις μεταβολές στη ζήτηση χρήματος.
Κατά συνέπεια, οι μεταβολές της ρευστότητας ορίζονται ως
% μεταβολή της ρευστότητας = % μεταβολή της προσφοράς χρήματος ˗ % μεταβολή της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας ˗ % μεταβολή των τιμών.
Μπορούμε επομένως να διαπιστώσουμε ότι οι μεταβολές στη νομισματική ρευστότητα προκύπτουν από την αλληλεπίδραση μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης χρήματος.