Η οικονομική ανάπτυξη απαιτεί αποταμίευση, όχι άντληση χρημάτων

 Το ποσοστό προσωπικής αποταμίευσης στις ΗΠΑ υποχώρησε τον Σεπτέμβριο στο 3,1% από 3,4% τον Αύγουστο. Τον Σεπτέμβριο του 2021 το ποσοστό αποταμίευσης διαμορφώθηκε στο 7,9%. Σύμφωνα με τη δημοφιλή άποψη, η μείωση του ποσοστού αποταμίευσης κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής επιβράδυνσης θεωρείται ότι στηρίζει την οικονομική δραστηριότητα.

Στους Εθνικούς Λογαριασμούς Εισοδήματος και Προϊόντος (NIPA), η αποταμίευση ορίζεται ως η διαφορά μεταξύ του διαθέσιμου χρηματικού εισοδήματος και των χρηματικών δαπανών. Το διαθέσιμο εισόδημα ορίζεται ως το σύνολο του προσωπικού εισοδήματος μείον τους φόρους. Το προσωπικό εισόδημα περιλαμβάνει μισθούς και ημερομίσθια, μεταβιβαστικές πληρωμές, εισόδημα από τόκους και μερίσματα και εισόδημα από ενοίκια.

Το πλαίσιο NIPA βασίζεται στην κεϋνσιανή άποψη ότι οι δαπάνες ενός ατόμου γίνονται μέρος του εισοδήματος ενός άλλου ατόμου, οπότε οι δαπάνες του αγοραστή είναι το εισόδημα του πωλητή. Από αυτό προκύπτει ότι οι δαπάνες ισούνται με το εισόδημα, οπότε η διατήρηση των δαπανών διατηρεί το εισόδημα.

Οι αυξήσεις στην προσφορά χρήματος επηρεάζουν το συνολικό ποσό των χρημάτων που δαπανώνται. Κατά συνέπεια, όσο μεγαλύτερη είναι η επέκταση της προσφοράς χρήματος, με όλα τα άλλα πράγματα να είναι ίσα, τόσο περισσότερα θα δαπανηθούν, αυξάνοντας το εθνικό εισόδημα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί και η αποταμίευση.

Σημειώστε και πάλι ότι στο πλαίσιο του NIPA, η αύξηση της προσφοράς χρήματος αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αύξηση της αποταμίευσης. Έχει ωστόσο νόημα το γεγονός ότι οι αυξήσεις της προσφοράς χρήματος συνδέονται με αυξήσεις της αποταμίευσης; Αν αυτό ισχύει, τότε η κεντρική τράπεζα μπορεί να θεωρηθεί ότι συμβάλλει καθοριστικά στη διαδικασία σχηματισμού αποταμιεύσεων και οικονομικής ανάπτυξης.

Πώς οι αποταμιεύσεις υποστηρίζουν την παραγωγή αγαθών

Οι αποταμιεύσεις, ωστόσο, δεν αφορούν χρήματα, αλλά καταναλωτικά αγαθά που παράγονται καθ' υπέρβαση της κατανάλωσης αυτών των αγαθών. Για παράδειγμα, αν ένας αρτοποιός παράγει δέκα καρβέλια ψωμί και καταναλώνει δύο καρβέλια, η αποταμίευσή του είναι οκτώ καρβέλια ψωμί.

Τώρα, για να βελτιώσει το φούρνο του, ο αρτοποιός προσλαμβάνει τις υπηρεσίες ενός τεχνικού. Ο αρτοποιός πληρώνει τον τεχνικό με το ψωμί που εξοικονομεί. Το εξοικονομημένο ψωμί επιτρέπει στον τεχνικό να διατηρεί τη ζωή και την ευημερία του, ενώ είναι απασχολημένος με τη βελτίωση του φούρνου. Με έναν βελτιωμένο φούρνο, ο αρτοποιός μπορεί να αυξήσει την παραγωγή ψωμιού.

Μπορούμε να συμπεράνουμε από αυτό ότι οι παραγωγοί καταναλωτικών αγαθών ανταλλάσσοντας τα αγαθά αυτά με τα αγαθά άλλων παραγωγών μπορούν να τους προμηθεύουν με τα μέσα συντήρησης. Τα αποταμιευμένα καταναλωτικά αγαθά υποστηρίζουν τα άτομα σε όλα τα στάδια της παραγωγής. Από τους παραγωγούς καταναλωτικών αγαθών μέχρι τους παραγωγούς πρώτων υλών, τους παραγωγούς εργαλείων και μηχανημάτων και όλα τα άλλα ενδιάμεσα στάδια της παραγωγής.

Εάν αυξηθεί η παραγωγή καταναλωτικών αγαθών, με όλα τα άλλα πράγματα να είναι ίσα, αυξάνεται και η δεξαμενή αποταμιεύσεων. Αυτό επιτρέπει την περαιτέρω ενίσχυση και επέκταση της υποδομής.

Μια διευρυμένη δεξαμενή αποταμιεύσεων επιτρέπει στα άτομα να εισάγουν νέα στάδια παραγωγής, τα οποία πριν από τη διεύρυνση της δεξαμενής αποταμιεύσεων δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν. Αυτό με τη σειρά του επιτρέπει την παραγωγή μεγαλύτερης ποσότητας και μεγαλύτερης ποικιλίας καταναλωτικών αγαθών.

Επιπλέον, μόλις υπάρξει επαρκής αύξηση στη δεξαμενή των καταναλωτικών αγαθών, τα άτομα θα είναι τότε σε θέση να στοχεύουν στην περαιτέρω ενίσχυση της ευημερίας τους αναζητώντας πράγματα όπως η ψυχαγωγία και τα προϊόντα που σχετίζονται με υπηρεσίες, όπως η ιατρική περίθαλψη κ.λπ.

Εισαγωγή στα χρήματα

Η εισαγωγή του χρήματος δεν αλλάζει τα όσα έχουμε πει μέχρι τώρα. Ένας παραγωγός καταναλωτικών αγαθών ανταλλάσσει τα αποταμιευμένα αγαθά του με χρήματα. Μπορεί με τη σειρά του να ανταλλάξει τα χρήματα που λαμβάνει με άλλα αγαθά και υπηρεσίες. Ανταλλάσσοντας τις αποταμιεύσεις του με χρήματα, έχει προμηθεύσει τον άλλο παραγωγό με καταναλωτικά αγαθά.

Κάθε φορά που τα άτομα αποκτούν κεφαλαιουχικά αγαθά, όπως μηχανήματα, μεταφέρουν χρήματα στα άτομα που απασχολούνται στην κατασκευή των μηχανημάτων. Με τα χρήματα που λαμβάνει, ο κατασκευαστής μηχανημάτων μπορεί να επιλέξει να τα ανταλλάξει όχι μόνο με καταναλωτικά αγαθά αλλά και με διάφορα μη καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες.

Το χρήμα σε αυτή την περίπτωση δεν είναι το μέσο πληρωμής αλλά το μέσο ανταλλαγής. Οι άνθρωποι πληρώνουν με αυτό που παράγουν - όχι με χρήματα.

Ο Mises έγραψε:

Τα εμπορεύματα, λέει ο Say, δεν πληρώνονται τελικά με χρήματα, αλλά με άλλα εμπορεύματα. Το χρήμα είναι απλώς το συνήθως χρησιμοποιούμενο μέσο ανταλλαγής- παίζει μόνο έναν ενδιάμεσο ρόλο. Αυτό που ο πωλητής θέλει τελικά να λάβει ως αντάλλαγμα για τα εμπορεύματα που πωλεί είναι άλλα εμπορεύματα. (p. 65-66)

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Rothbard:

Το χρήμα, αυτό καθαυτό, δεν μπορεί να καταναλωθεί και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα ως αγαθό των παραγωγών στην παραγωγική διαδικασία. Το χρήμα αυτό καθαυτό είναι επομένως μη παραγωγικό- είναι νεκρό απόθεμα και δεν παράγει τίποτα. (p. 670)

Μέσω του χρήματος, ένα άτομο μπορεί να διοχετεύσει αποταμιεύσεις, δηλαδή μη καταναλωθέντα αγαθά, σε άλλα άτομα, γεγονός που με τη σειρά του επιτρέπει τη διεύρυνση της διαδικασίας δημιουργίας πλούτου. Όποτε κάποιος το κρίνει απαραίτητο, μπορεί πάντα να ανταλλάσσει τα χρήματά του με αγαθά.

Αυτό, ωστόσο, προϋποθέτει ότι η ροή των καταναλωτικών αγαθών παραμένει αμείωτη. Επομένως, κάθε φορά που ο κάτοχος χρήματος αποφασίζει να ανταλλάξει ένα μέρος του με αγαθά, τα αγαθά αυτά είναι εκεί γι' αυτόν.

Αυτό που έχει σημασία για την οικονομική ανάπτυξη είναι η πραγματική αποταμίευση, όχι η νομισματική αποταμίευση. Η συνολική πραγματική αποταμίευση, ωστόσο, δεν μπορεί να προσδιοριστεί εφόσον δεν μπορεί να καθοριστεί ένας ουσιαστικός μέσος όρος των τιμών των αγαθών (σελ. 734).

Οι άνθρωποι εξοικονομούν χρήματα;

Οι άνθρωποι δεν αποταμιεύουν χρήματα αλλά, αντίθετα, τα ανταλλάσσουν με αγαθά και υπηρεσίες. Μόλις οι αποταμιεύσεις (αποταμιευμένα καταναλωτικά αγαθά) ανταλλάσσονται με χρήμα, ο κάτοχος του χρήματος μπορεί να το χρησιμοποιήσει αμέσως για να το ανταλλάξει με άλλα αγαθά ή να το κρατήσει προσωρινά. Ο τρόπος με τον οποίο κάποιος αποφασίζει να χρησιμοποιήσει τα χρήματά του θα επηρεάσει τη ζήτηση χρήματος.

Είτε χρησιμοποιεί τα χρήματα αμέσως σε ανταλλαγή με άλλα αγαθά είτε τα βάζει κάτω από το στρώμα, είτε τα κρατάει στην τσέπη του, αυτό δεν αλλάζει τη δεδομένη δεξαμενή αποταμιεύσεων. Για παράδειγµα, δανείζοντας χρήµατα, ένα άτοµο µειώνει τη ζήτηση χρήµατος, οπότε η πράξη του δανεισµού δεν µεταβάλλει τη δεξαµενή αποταµιεύσεων.

Ομοίως, εάν ο κάτοχος χρήματος αποφασίσει να αποκτήσει ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο, όπως ένα ομόλογο ή μια μετοχή, μεταφέρει τα χρήματά του στον πωλητή των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων - καμία παρούσα αποταμίευση δεν επηρεάζεται εξαιτίας αυτών των συναλλαγών.

Προβλήματα προκύπτουν, ωστόσο, κάθε φορά που η κεντρική τράπεζα ξεκινάει τη νομισματική άντληση. Όταν το αντληθέν χρήμα ανταλλάσσεται με καταναλωτικά αγαθά, ισοδυναμεί με κατανάλωση που δεν υποστηρίζεται από την παραγωγή, με αποτέλεσμα περισσότερα χρήματα να κυνηγούν μια αμετάβλητη ποσότητα αγαθών.

Κατά συνέπεια, κάποιος που κατέχει έντιμο χρήμα, δηλαδή ένα άτομο που έχει παράγει πλούτο, ανακαλύπτει ότι δεν μπορεί να πάρει πίσω την ισοδύναμη αξία όλων των αγαθών που είχε προηγουμένως παράγει σε μια ανταλλαγή με χρήμα, αν όλα τα άλλα πράγματα είναι ίσα. Η αγοραστική δύναμη του χρήματός του έχει μειωθεί.

Οποιαδήποτε λεγόμενη οικονομική ανάπτυξη στο πλαίσιο της χαλαρής νομισματικής πολιτικής μπορεί να λάβει χώρα μόνο εάν ο ιδιωτικός τομέας καταφέρει να αυξήσει τη δεξαμενή των αποταμιεύσεων παρά τις χαλαρές νομισματικές πολιτικές που υπονομεύουν αυτή τη διαδικασία.

Οι χαλαρές νομισματικές πολιτικές δημιουργούν δραστηριότητες που δεν παράγουν πλούτο. Μόλις ο ρυθμός των μη πλουτοπαραγωγικών δραστηριοτήτων υπερβεί τον ρυθμό των πλουτοπαραγωγικών δραστηριοτήτων, η δεξαμενή των αποταμιεύσεων δέχεται πιέσεις, με αποτέλεσμα την οικονομική παρακμή.

Συμπεράσματα

Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η αποταμίευση περιλαμβάνει παραγωγή καταναλωτικών αγαθών που υπερβαίνει την κατανάλωση αυτών των αγαθών. Δεν πρόκειται για χρήματα αλλά για τελικά καταναλωτικά αγαθά που υποστηρίζουν τη ζωή και την ευημερία των ανθρώπων που ασχολούνται με την παραγωγή.

Δεν είναι το χρήμα που χρηματοδοτεί την οικονομική δραστηριότητα, αλλά η αποταμιευμένη δεξαμενή καταναλωτικών αγαθών. Η ύπαρξη χρήματος απλώς διευκολύνει τη ροή των αποταμιεύσεων. Κάθε προσπάθεια αντικατάστασης των αποταμιεύσεων με χρήμα καταλήγει σε οικονομική καταστροφή.