Η Μέθοδος των Δύο Αγελάδων για την Εξήγηση του Σοσιαλισμού

2025-09-21

Άρθρο του Tim Robertson για το Mises Institute που δημοσιεύτηκε στις 19/09/2025

ΑΡΧΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

 https://mises.org/power-market/two-cow-method-explaining-socialism


Πηγή Εικόνας: Adobe Stock
Πηγή Εικόνας: Adobe Stock

 Τα θέματα του σοσιαλισμού, του κομμουνισμού και του καπιταλισμού μπορεί να είναι δύσκολο να εξηγηθούν στους περισσότερους ανθρώπους λόγω της πολυπλοκότητάς τους, των καθοριστικών όρων και της σκόπιμης ασάφειας που συνδέεται με κάθε ένα από αυτά. Ο πιο απλός και ταυτόχρονα βαθυστόχαστος τρόπος που βρήκα για να περιγράψω το καθένα είναι αυτό που αποκαλώ «Μέθοδο των Δύο Αγελάδων». Η θεωρία λειτουργεί ως εξής. 

Φαντάσου ότι Κατέχεις Δύο Αγελάδες

Ο σοσιαλισμός δηλώνει: «Δεν είναι δίκαιο να έχεις δύο αγελάδες όταν υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που δεν έχουν καμία αγελάδα.» Στο όνομα των ισότιμων αποτελεσμάτων, των δίκαιων μεριδίων και των καμπανιών «Γάλα για Όλους», θα κατάσχουν τη μία αγελάδα και θα την αναδιανείμουν σε κάποιον άλλο. Όσοι έχουν σοσιαλιστική κοσμοθεωρία θα μας έκαναν να πιστέψουμε ότι ισοπέδωσαν τους όρους ανταγωνισμού μειώνοντας τις ανισότητες, περιορίζοντας τη συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια λίγων και ανυψώνοντας κάποιον που έχει ανάγκη δίνοντάς του μια χείρα βοηθείας.

 Ο κομμουνισμός, από την άλλη πλευρά, στοχεύει στον έλεγχο όλων των μέσων και τρόπων παραγωγής και στην εξάλειψη της ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Ο κομμουνιστής θα κατάσχει και τις δύο αγελάδες, αλλά με την υπόσχεση να παρέχει γάλα για την οικογένειά σου και για όλους τους ανθρώπους. Το «Γάλα του Λαού» θα συγκεντρωνόταν στα χέρια του κράτους και στη συνέχεια θα μπορούσε να διανεμηθεί πιο δίκαια.

Ο καπιταλισμός ή η ελεύθερη αγορά, αντίθετα, αναγνωρίζει την αποκλειστική σου ιδιοκτησία των δύο αγελάδων και σου παρέχει την ελευθερία να κάνεις με αυτές ό,τι επιθυμείς. Μπορείς να σφάξεις τη μία για κρέας, να πουλήσεις το γάλα ή να χρησιμοποιήσεις το τυρόπηγμα για να φτιάξεις τυρί. Η απόφαση για το τι θα κάνεις με τις αγελάδες είναι αποκλειστικά δική σου. Κάποιος μπορεί να αποφασίσει να πουλήσει τη μία αγελάδα και να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για να αγοράσει έναν ταύρο, δημιουργώντας έτσι με τον καιρό ένα κοπάδι αγελάδων. Η προσθήκη νέων αγελάδων θα μπορούσε να οδηγήσει σε απεριόριστες δυνατότητες και δημιουργία πλούτου, παρά τις πρόσθετες απαιτήσεις της επέκτασης και τους νέους κινδύνους που συσσωρεύονται για τον ιδιοκτήτη.

Η είδηση για την αφθονία των αγελάδων θα εξόργιζε τον σοσιαλιστή, καθώς θα μπορούσε να διακηρύξει με πάθος: «Δεν είναι δίκαιο ένα άτομο να κατέχει όλες αυτές τις αγελάδες!» Σε αντάλλαγμα, θα ένιωθαν την ανάγκη να πιέσουν τους νομοθέτες να ρυθμίσουν τον αριθμό των αγελάδων που μπορεί να κατέχει ένα άτομο ή απλώς να κατάσχουν το «δίκαιο μερίδιο» του κοπαδιού για να το αναδιανείμουν πιο ισότιμα σε ανθρώπους που θεωρούν ότι έχουν ανάγκη. Τέτοιες ομάδες κοινωνικών ακτιβιστών μπορεί επίσης να απαιτήσουν να χαρακτηριστούν οι νέες αγελάδες ως ένας από τους κύριους συντελεστές της κλιματικής αλλαγής, μέσω της υπερβολικής χρήσης γης και των βλαβερών εκπομπών μεθανίου. Για τον σοσιαλιστή, η επέκταση των αγελάδων του αγρότη δεν είναι βιώσιμη και αποτελεί κίνδυνο για το περιβάλλον. 

Ο κομμουνιστής, από την άλλη πλευρά, θα έβλεπε τον κακό καπιταλιστή ως μια αστική προνομιούχα απειλή που σκοπίμως παρακρατά το γάλα και το τυρί από τον «Λαό» για να στηρίξει τον πολυτελή τρόπο ζωής του ίδιου και των φίλων του. Για αυτούς τους κολεκτιβιστές, κάποιος πρέπει να παρέμβει για να σταματήσει την εκμετάλλευση της υπερβολής και να θέσει αυτές τις αγελάδες στα χέρια ενός κράτους όπου οι φτωχοί και οι πιο στερημένοι από γάλα έχουν πρόσβαση στα βασικά αγαθά που παρέχει κάθε αγελάδα. Αλλά αυτό εγείρει ένα κρίσιμο ερώτημα: Τι γνωρίζει το κράτος για την εκτροφή βοοειδών; 

Παρά τις διαφορές στις απόψεις, υπάρχει μια τεράστια παρατήρηση που περνά απαρατήρητη. Κοίτα όλες τις νέες αγελάδες που δημιουργήθηκαν! Κάποιος αποφάσισε να πάρει το ρίσκο και το αποτέλεσμα είναι περισσότερο γάλα, περισσότερο τυρί και περισσότερα χάμπουργκερ διαθέσιμα για όλους. Δημιουργήθηκε πλούτος εκεί που υπήρχαν απλώς δύο αγελάδες. 

Εφόσον ο αγρότης προφανώς δεν μπορεί να καταναλώσει ολόκληρο το κοπάδι, πρέπει να υπάρχει ένα αποτελεσματικό οικονομικό σύστημα για τη διανομή των των αναγκών και των προϊόντων που παρέχουν τα βοοειδή. Ο καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς είναι το μόνο σύστημα που επιτρέπει στις ιδέες, τα ταλέντα και τις βιομηχανίες να ευδοκιμήσουν λόγω της ελευθερίας των συναλλαγών. Οι άνθρωποι γνωρίζουν τι χρειάζονται και, από την ανάγκη τους, προκύπτουν οι βιομηχανίες γάλακτος, τυριού, κρέατος και παραπροϊόντων βοοειδών που παρέχουν ευκαιρίες και εργασία για έναν τεράστιο αριθμό ατόμων και εταιρειών. Τρακτέρ, φορτηγά και εργαλεία πρέπει να αποκτηθούν, να προσληφθούν νέοι εργαζόμενοι και να δημιουργηθούν νέες αγορές για να καλύψουν τη ζήτηση του πλεονάσματος. Ο πλούτος ενός ανθρώπου έχει δημιουργήσει ευκαιρίες πλούτου για άλλους. Οι επιχειρηματίες δημιουργούν αγορές και βιομηχανίες για να ανταποκριθούν στις επιθυμίες και τις ανάγκες των ανθρώπων. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές έρχονται πρώτοι. 

Το κοινό μπορεί να θέλει περισσότερο γιαούρτι, παγωτό ή χάμπουργκερ, και οι επιχειρήσεις που προσπαθούν να παρέχουν την καλύτερη εξυπηρέτηση στους πελάτες τους θα κερδίσουν στο τέλος. Τα κέρδη που ανταμείβονται είναι ένα παράπλευρο προϊόν μιας δουλειάς καλά εκτελεσμένης. Οι άνθρωποι ευημερούν καθώς η σπανιότητα μετριάζεται. 

Συχνά με ρωτούν γιατί οι σοσιαλιστικές κοινωνίες αποτυγχάνουν. Η απάντησή μου είναι πάντα η ίδια: ο σοσιαλισμός παίρνει τη δεύτερη αγελάδα! Αφαιρεί το ίδιο το περιουσιακό στοιχείο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενός κοπαδιού πλούτου. Χωρίς τη δεύτερη αγελάδα, δεν θα υπήρχε ταύρος. Στο όνομα της ισότητας, απλώς μετακινεί την αγελάδα ενός ανθρώπου στην αυλή ενός άλλου. Τίποτα δεν δημιουργείται και η σπανιότητα παραμένει, ή ακόμα και επιδεινώνεται. 

Αλλά τι γίνεται με τον φασισμό; Ο φασισμός έχει ιστορικά περιγραφεί, μέχρι την πρόσφατη επαναπροσδιοριστική του μορφή, ως μια μορφή σοσιαλισμού όπου το κράτος ρυθμίζει βαριά κάθε πτυχή της κοινωνίας, αλλά οι επιχειρηματικοί τίτλοι παραμένουν τεχνικά ιδιωτικοί. Αυτό το σύστημα εντολής και ελέγχου θα έλεγε στον αγρότη πόσες αγελάδες, πόσα γαλόνια γάλακτος, σε ποιον να τα πουλήσει και πότε. Είναι η κατοχή των αγελάδων χωρίς την ελευθερία να κάνεις με αυτές ό,τι θέλεις. Σκέψου τη Λίστα του Σίντλερ: Ο Όσκαρ Σίντλερ κατείχε το εργοστάσιο, αλλά οι Ναζί του έλεγαν τι να κάνει με αυτό. 

Έθεσα νωρίτερα την ερώτηση: «Τι γνωρίζει το κράτος για την εκτροφή βοοειδών;» Πιθανότατα το ίδιο με την επεξεργασία πετρελαίου· ρώτα τη Βενεζουέλα. Ο κομμουνισμός βασίζεται σε γραφειοκράτες, τεχνοκράτες και τους λεγόμενους «ειδικούς» για να αναδιανείμουν σωστά τα αγαθά σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη αγορά. Η γνώση τους είναι περιορισμένη στις απαιτήσεις της αγοράς και τα άτομα που προτίθενται να βοηθήσουν συνήθως αποκλείονται από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ο λαός ξέρει τι θέλει και τι χρειάζεται.  

Οι γραφειοκράτες είναι πάντα οι τελευταίοι που το μαθαίνουν και χρειάζεται «μια πράξη του Κογκρέσου» για να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές. Στο μεταξύ, οι λεγόμενοι «ειδικοί» κρατούν τα «εκλεκτά κομμάτια» για τον εαυτό τους και θέτουν την ευημερία των πολιτών  σε δεύτερη (ή και χαμηλότερη) μοίρα. Ο κομμουνισμός και ο σοσιαλισμός είναι συστήματα που αντικαθιστούν τις ελεύθερες, εθελοντικές ανταλλαγές της αγοράς, τις οποίες αποκαλούν «εκμετάλλευση», μόνο για να τις αντικαταστήσουν με εκμετάλλευση. Το κοπάδι εξαντλείται και οι άνθρωποι λιμοκτονούν. Μόνο ο καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς επιτρέπει την επέκταση του κοπαδιού, ενώ ο σοσιαλισμός απαγορεύει τη δημιουργία πλούτου και ο κομμουνισμός τον σπαταλά.


 Ο Τιμ Ρόμπερτσον είναι χειροτονημένος ιερέας, ο ιδρυτής του FreedomFilled Ministries στο Γουέλκετ της Βόρειας Καρολίνας και απόφοιτος της Σχολής Πρακτικής Διακυβέρνησης του Charis Bible College στο Γούντλαντ Παρκ του Κολοράντο. Η επιθυμία του είναι να εξοπλίσει τους άλλους με βιβλικές απαντήσεις για τον συνεχώς μεταβαλλόμενο σύγχρονο πολιτισμό μας και υπερηφανεύεται για τον εαυτό του ως έναν «κοινό» άνθρωπο που επιδιώκει την «κοινή» λογική για τους «κοινούς» ανθρώπους. Ο Τιμ πιστεύει ότι η Εκκλησία θα πρέπει να αναλάβει ενεργό ρόλο στις κοινότητές της για να προσφέρει ελπίδα και ένα μονοπάτι για ένα καλύτερο αύριο. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα στο freedomfilled.org .

Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα! Αυτή η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με τη Webnode. Δημιουργήστε τη δική σας δωρεάν σήμερα! Ξεκινήστε