Άρθρο του Jon Miltimore για το Foundation for Economic Education που δημοσιεύτηκε στις 26/06/2023

ΑΡΧΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

https://fee.org/articles/why-the-super-wealthy-are-fleeing-norway-at-a-historic-pace/

 Το 2022 ο τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος της Νορβηγίας, ο Kjell Inge Røkke, ανακοίνωσε σε ανοιχτή επιστολή προς τους μετόχους ότι μετακομίζει στο Λουγκάνο της Ελβετίας.

"Το κεφάλαιό μου θα συνεχίσει να λειτουργεί στη Νορβηγία", έγραψε ο μεγιστάνας της αλιείας που έγινε βιομήχανος και ξεκίνησε την αυτοκρατορία του πριν από τέσσερις δεκαετίες με μια μηχανότρατα 69 ποδιών που αγόρασε ενώ εξοικονομούσε χρήματα δουλεύοντας σε πλοία στα ανοικτά των ακτών της Αλάσκας.

Ο Røkke, ο οποίος σύμφωνα με το Forbes έχει περιουσία 5,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα κοστίσει στη Νορβηγική κυβέρνηση περίπου 175.000.000 κορώνες ετησίως (περίπου 16 εκατομμύρια δολάρια) με την αποχώρησή του. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται σαν πολλά χρήματα, αλλά ο Røkke δεν είναι ο μόνος πλούσιος επιχειρηματίας που φεύγει από τη Νορβηγία, σημειώνει ο Guardian.

"Περισσότεροι από 30 Νορβηγοί δισεκατομμυριούχοι και πολυεκατομμυριούχοι εγκατέλειψαν τη Νορβηγία το 2022, σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας Dagens Naeringsliv", αναφέρει ο ανταποκριτής πλούτου Rupert Neate. "Πρόκειται για περισσότερους από τον συνολικό αριθμό των υπερπλουσίων που εγκατέλειψαν τη χώρα τα προηγούμενα 13 χρόνια, πρόσθεσε [η εφημερίδα]".

Το έπιασες αυτό; Περισσότεροι "σούπερ πλούσιοι" Νορβηγοί εγκατέλειψαν τη Νορβηγία το 2022 απ' ό,τι τα προηγούμενα 13 χρόνια μαζί. Ο λόγος για τον οποίο οι πλούσιοι Νορβηγοί εγκαταλείπουν τη χώρα δεν είναι μυστικό.

Μετά την εκλογική του νίκη το 2021, το Εργατικό Κόμμα της Σκανδιναβικής χώρας τήρησε την υπόσχεσή του να απομυζήσει τους πλούσιους. Η Νορβηγία είναι μία από τις ελάχιστες χώρες του ΟΟΣΑ που εξακολουθούν να φορολογούν τον καθαρό πλούτο, και το Εργατικό Κόμμα αύξησε τον φόρο πλούτου της χώρας στο 1,1% παρά τις προειδοποιήσεις ότι μια τέτοια κίνηση θα "πυροδοτούσε φυγή κεφαλαίων και θα απειλούσε τη δημιουργία θέσεων εργασίας".

Η φυγή κεφαλαίων είναι ακριβώς αυτό που συνέβη και άφησε τη Νορβηγική κυβέρνηση με λιγότερα έσοδα.

Ο ομότιμος καθηγητής της Νορβηγικής Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων Ole Gjems-Onstad υπολόγισε ότι οι πλούσιοι Νορβηγοί πήραν μαζί τους συνολική περιουσία 54 δισεκατομμυρίων δολαρίων όταν έφυγαν. Αυτό σημαίνει ότι ο φόρος περιουσίας, ο οποίος προβλεπόταν να αυξήσει τα έσοδα κατά σχεδόν 150 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, θα έχει ως αποτέλεσμα περίπου 40 τοις εκατό λιγότερα έσοδα από αυτά που παράγει σήμερα. Ο Luca Dellanna, σύμβουλος διαχείρισης και συγγραφέας, επισημαίνει ότι η Νορβηγία εισέπραξε περίπου 1,46 δισεκατομμύρια δολάρια από τον φόρο πλούτου το 2019. Αλλά η έξοδος των πλουσίων θα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων ύψους 594 εκατομμυρίων δολαρίων.

Όσοι προσπαθούν να καταλάβουν πώς η πολιτική της Νορβηγίας μπορεί να γυρίσει τόσο άσχημα μπούμερανγκ, θα πρέπει να ανατρέξουν στο έργο του αείμνηστου νομπελίστα οικονομολόγου Robert Lucas. Ο Lucas, μακροχρόνιος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, έλαβε το κορυφαίο βραβείο οικονομικών επιστημών για την έρευνα που έγινε γνωστή ως "Κριτική του Lucas", η οποία αποκάλυψε διάφορα προβλήματα με τη μακροοικονομική μοντελοποίηση.

Ο Lucas πίστευε ότι για την πρόβλεψη των αποτελεσμάτων της πολιτικής ήταν απαραίτητο να κατανοήσουμε πρώτα ότι κάθε δράση είναι ατομική συμπεριφορά και ότι οι άνθρωποι είναι ορθολογικά πλάσματα που θα ανταποκριθούν στις πολιτικές με ορθολογικούς τρόπους - ακόμη και σε πολιτικές που έχουν σχεδιαστεί για να τους ξεγελάσουν.

"Η Μικροοικονομική υπέθεσε ότι οι άνθρωποι είναι ορθολογικοί", τόνισε ο οικονομολόγος David R. Henderson σε πρόσφατο άρθρο της Wall Street Journal μετά το θάνατο του Lucas. "Γιατί η Μακροοικονομική να μην κάνει την ίδια παραδοχή;"

Αυτή η διορατικότητα βοήθησε τον Lucas να κερδίσει το βραβείο Νόμπελ και εξηγεί γιατί ο φόρος πλούτου της Νορβηγίας απέτυχε τόσο άσχημα. Ήταν πάντα αφελές να υποθέσουμε ότι οι πλούσιοι ιδιώτες θα συνέχιζαν να επιβαρύνονται με τον φόρο πλούτου της Νορβηγίας. Εξάλλου, δεν χρειάζεται να έχει κανείς διδακτορικό στα οικονομικά για να συνειδητοποιήσει ότι οι πλούσιοι άνθρωποι είναι απίθανο να κάθονται άπραγοι καθώς οι νομοθέτες παίρνουν όλο και περισσότερο από τον πλούτο τους (όχι το εισόδημα, σημειώστε, τον πλούτο). Ήδη από τον 17ο αιώνα, ο Jean-Baptiste Colbert, υπουργός Οικονομικών του Λουδοβίκου ΙΔ' της Γαλλίας, παρατήρησε την ευαίσθητη φύση της φορολογίας.

"Η τέχνη της φορολογίας συνίσταται στο να μαδήσεις τη χήνα έτσι ώστε να αποκτήσεις τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα φτερών με το μικρότερο δυνατό σφύριγμα", έγραψε ο Colbert.

Οι Νορβηγοί νομοθέτες ξέχασαν αυτό το απλό μάθημα και τώρα δεν μπορούν παρά να παρακολουθούν τους δημιουργούς πλούτου στη χώρα τους να φεύγουν, παίρνοντας μαζί τους το κεφάλαιο, την εφευρετικότητα και το φορολογητέο εισόδημά τους.

"Ο Άτλας σηκώνει τους ώμους του στη Νορβηγία", παρατήρησε ο οικονομολόγος Peter St Onge.

Πράγματι.

Συμπτωματικά, η ατυχής έλλειψη διορατικότητας της Νορβηγίας έρχεται σε μια κατάλληλη στιγμή για όσους ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου πολλοί προωθούν τη φορολόγηση του πλούτου.

Νωρίτερα φέτος, η Washington Post αναφέρθηκε στις δημιουργικές μεθόδους που επινοούν οι ομοσπονδιακοί και πολιτειακοί νομοθέτες για να διαχωρίσουν τους "πλούσιους" από τον πλούτο τους. Σε αυτές περιλαμβάνονται όχι λιγότερες από τέσσερις πολιτείες που επιχειρούν να φορολογήσουν τα μη πραγματοποιηθέντα κεφαλαιακά κέρδη, συμπεριλαμβανομένης μιας πρότασης της Καλιφόρνιας που θα επέβαλε φόρο πλούτου 1,5% (ακόμη υψηλότερο από αυτόν της Νορβηγίας).

"Αν πρόκειται για ετήσιο φόρο πλούτου, τότε θα παίρνει ένα κλάσμα του πλούτου σας κάθε χρόνο", δήλωσε στην Post ο οικονομολόγος του Μπέρκλεϊ Emmanuel Saez, ο οποίος βοήθησε στον σχεδιασμό της πρότασης της γερουσιαστού Elizabeth Warren για τον φόρο πλούτου. "Σχεδόν εξ ορισμού, θα έχετε λιγότερο πλούτο αφού πληρώσετε τον φόρο".

Αν ο καθηγητής Saez πιστεύει ότι οι πλουσιότεροι άνθρωποι της Καλιφόρνια θα επιτρέψουν στους νομοθέτες να φορολογήσουν τον πλούτο τους και να τους αναγκάσουν να πουλήσουν μετοχές για να καλύψουν τα μη πραγματοποιηθέντα κεφαλαιακά κέρδη, δεν έχει μάθει το μάθημα του Colbert για τη φορολογία.

Μια τέτοια πολιτική δεν θα οδηγούσε μόνο σε μεγάλο σφύριγμα. Θα οδηγούσε σε μαζική έξοδο των δημιουργών πλούτου. Όποιος αμφιβάλλει γι' αυτό, δεν έχει παρά να κοιτάξει στη Νορβηγία.

Lower Taxes = More Revenue ???