Γιατί οι απλοί άνθρωποι επιτρέπουν τους Ολοκληρωτιστές (Μέρος ΙΙ)

Στο πρώτο μέρος αυτού του δοκιμίου   https://libertarian-corfu.webnode.gr/l/giati-oi-aploi-anthropoi-epitrepoyn-toys-oloklirotistes-meros-1/  , διερευνήσαμε τη διαπίστωση του Sebastian Haffner ότι οι Γερμανοί που είχαν χάσει την επαφή με την έμφυτη ανθρώπινη παρόρμηση να δημιουργήσουν και να ζήσουν μια ζωή με νόημα ήταν πιο πιθανό να γίνουν Ναζί. Πολλοί Ναζί, υποστήριξε ο Haffner, δεν κατανοούσαν τις συνέπειες της ηθικής τους αποτυχίας. «Οι περισσότεροι από αυτούς», έγραψε, «θα είχαν σοκαριστεί βαθύτατα αν κάποιος τους είχε υποδείξει ότι αυτό που πραγματικά πρέσβευαν ήταν θάλαμοι βασανιστηρίων και επίσημα διαταγμένα πογκρόμ».

Ο Χίτλερ ήρθε στην εξουσία το 1933 εν μέρει υποσχόμενος, σύμφωνα με τα λόγια του Haffner, «τα πάντα σε όλους, πράγμα που φυσικά του έφερε έναν τεράστιο, χαλαρό στρατό οπαδών και ψηφοφόρων από τους αδαείς, τους απογοητευμένους και τους αποστερημένους». Η προθυμία του να εγκαταλείψει την αυτοπεποίθηση και το κράτος δικαίου προς όφελος των πλεονεκτημάτων για τους λίγους αποτέλεσε πρόσφορο έδαφος για ό,τι ακολούθησε.

Ο Χίτλερ εξέδωσε γρήγορα ολοκληρωτικές οδηγίες και ο Haffner έμεινε άναυδος: «Τι απέγιναν οι Γερμανοί;»... Η πλειοψηφία τους ψήφισε κατά του Χίτλερ... Πώς ήταν δυνατόν να μην υπάρχει η παραμικρή ορατή αντίδραση από [την πλειοψηφία]".

Μια προφανής εξήγηση ήταν ο φόβος, ωστόσο οι ιδέες του Haffner ήταν βαθύτερες. Αναγνώρισε μια κοινή νοοτροπία μεταξύ των Γερμανών να μην «κάνουν τίποτα που θα μπορούσε να "εκτροχιάσει" τη ζωή τους - κάτι τολμηρό ή έξω από τα συνηθισμένα».

Βλέπουμε την ίδια αυτο-προστατευτική συμπεριφορά στη σημερινή Αμερική. Κάθε μέρα προκύπτουν νέα παραδείγματα, αλλά σήμερα διάβασα για τον δρα Mike Joyner, ο οποίος «τιμωρείται» από την Κλινική Mayo για την προθυμία του να γράψει για το πλεονέκτημα που δίνει η τεστοστερόνη στους γεννημένους άνδρες αθλητές. Αναμφίβολα, πολλοί από τους συναδέλφους του Dr. Joyner κατανοούν ή σέβονται τη θέση του, αλλά σιωπούν από φόβο για την καριέρα τους.

Από το χειρόγραφο του Haffner δεν είναι σαφές αν γνώριζε τις ιδέες του Jung και του Freud για την προβολή. Όσοι ζουν μια ζωή χωρίς νόημα αναπόφευκτα προβάλλουν στους άλλους την ντροπή και την ενοχή για τις δικές τους κακές επιλογές. Για να ενισχύσουν την προσωπική τους ταυτότητα, οδηγούνται άμυαλα στην επίθεση εναντίον των άλλων. Επίθεση δεν σημαίνει απαραίτητα, ή ακόμη και τυπικά, σωματική επίθεση. Το να προβάλλει κανείς άσκοπα στους άλλους όλα όσα μισεί για τον εαυτό του είναι μια μορφή επίθεσης. Το να βλέπεις τους άλλους ως αντικείμενα αηδίας είναι μια μορφή επίθεσης. Το εγκεκριμένο από το κράτος μίσος είναι ένας μηχανισμός που χρησιμοποιούν οι αυταρχικοί για να λυμαίνονται τα μυαλά που έχουν προετοιμαστεί για επίθεση.

Ο Haffner εξιστόρησε την άνοδο του κρατικά εγκεκριμένου μίσους. Το 1933, ήταν Referendar (εκπαιδευόμενος δικηγόρος) για το Kammergericht (το ανώτατο δικαστήριο του Βερολίνου.) Λίγο μετά την οργάνωση μποϊκοτάζ των Εβραϊκών καταστημάτων από τη Ναζιστική κυβέρνηση, οι Εβραίοι δικηγόροι έγιναν στόχος. Μια μέρα, ο Haffner άκουσε ένα «θόρυβο από βήματα έξω στο διάδρομο, τον ήχο από τραχιές μπότες στις σκάλες, μετά έναν μακρινό ακατάληπτο θόρυβο, φωνές, χτυπήματα σε πόρτες». Σαν σκηνή από πολλές ταινίες, είχαν φτάσει τα SA (Sturmabteilung), που ήταν η παραστρατιωτική πτέρυγα του Ναζιστικού κόμματος.

Ο Haffner βρισκόταν στη νομική βιβλιοθήκη και άκουσε έναν από τους συναδέλφους του να λέει: «Πετάνε έξω τους Εβραίους». Άλλοι άρχισαν να γελούν. Ο Haffner, ο οποίος δεν ήταν Εβραίος, έγραψε: «Εκείνη τη στιγμή αυτό το γέλιο με ανησύχησε περισσότερο από αυτό που πραγματικά συνέβαινε. Με ένα ξάφνιασμα συνειδητοποίησα ότι σε αυτό το δωμάτιο εργάζονταν Ναζί». Ο Haffner αποπροσανατολίστηκε όταν συνειδητοποίησε ότι μεταξύ των συναδέλφων του υπήρχαν αντισημίτες που αισθάνονταν πλέον ελεύθεροι να μοιραστούν το μίσος τους.

Αργότερα, ένας άνδρας των SA πλησιάζει το γραφείο του Haffner και τον ρωτάει: «Είσαι Άριος;». Ο Haffner αποκαλύπτει: «Πριν προλάβω να σκεφτώ, είπα "Ναι"... Μια στιγμή πολύ καθυστερημένα ένιωσα την ντροπή, την ήττα..... Τι ταπείνωση, να έχω απαντήσει τόσο εύκολα στην αδικαιολόγητη ερώτηση για το αν ήμουν «Άριος»... Είχα αποτύχει στο πρώτο μου τεστ. Θα μπορούσα να χαστουκίσω τον εαυτό μου".

Καθώς διάβαζα τη μαρτυρία του Haffner, συνειδητοποίησα ότι αν ήμουν στη θέση του, θα είχα συμπεριφερθεί με τον ίδιο τρόπο. Κατάλαβα σε ένα βαθύτερο επίπεδο, ότι η καλύτερη διασφάλιση της ελευθερίας είναι η κοινωνική υποστήριξη ενός συστήματος που αποτρέπει την κατάχρηση της εξουσίας, πριν χρειαστούν ατομικές πράξεις ηρωισμού. Όταν η διατήρηση της ελευθερίας απαιτεί την αντίσταση στην απειλή της βίας, είναι μάλλον πολύ αργά.

Στο πάρκο με τη φίλη του, ο Haffner διαπίστωσε ότι ο ιός του αντισημιτισμού είχε μολύνει τη χώρα. Ήταν ημέρα σχολικών εκδρομών και καθώς κάθε ομάδα «φρέσκων εφήβων που περνούσαν συνοδευόμενοι και εποπτευόμενοι από τους δασκάλους τους..., [μας] φώναζαν "Juda verrecke!" (χαθείτε Εβραίοι) με τις λαμπερές νεανικές φωνές τους, σαν να επρόκειτο για ένα είδος χαιρετισμού πεζοπόρου».

Σε μια σημαντική συμβολή στην κατανόηση του κρατικά εγκεκριμένου μίσους, ο Haffner διερεύνησε το τέχνασμα του μυαλού που χρησιμοποίησαν οι Ναζί όχι μόνο εναντίον των Εβραίων αλλά και εναντίον άλλων εθνών και ομάδων. Οι Ναζί γύρισαν το μίσος τους, προκαλώντας συζητήσεις, όχι για το μίσος τους, αλλά για το « Εβραϊκό ζήτημα ». Ο Haffner έγραψε: «Απειλώντας δημοσίως ένα άτομο, μια εθνοτική ομάδα, ένα έθνος ή μια περιοχή με θάνατο και καταστροφή, προκαλούν μια γενική συζήτηση όχι για τη δική τους ύπαρξη, αλλά για το δικαίωμα των θυμάτων τους να υπάρχουν». Ο Haffner ανέφερε,

Ξαφνικά όλοι ένιωσαν δικαιολογημένοι, και μάλιστα υποχρεωμένοι, να έχουν άποψη για τους Εβραίους και να τη διατυπώνουν δημοσίως. Έγιναν διακρίσεις μεταξύ των «αξιοπρεπών» Εβραίων και των άλλων. Αν κάποιοι έδειχναν τα επιτεύγματα των Εβραίων επιστημόνων, καλλιτεχνών και γιατρών για να δικαιολογήσουν τους Εβραίους (να δικαιολογήσουν; για ποιο λόγο; εναντίον τίνος;), άλλοι αντιτείνουν ότι αποτελούσαν επιζήμια «ξένη επιρροή» σε αυτούς τους τομείς.

Προμηνύοντας τη σημερινή πολιτική ταυτότητας, η οποία απαιτεί ισότητα των αποτελεσμάτων, ο Haffner έγραψε,

Πράγματι, σύντομα έγινε συνήθεια να καταλογίζεται στους Εβραίους ότι είχαν ένα αξιοσέβαστο ή πνευματικά πολύτιμο επάγγελμα. Αυτό αντιμετωπιζόταν ως έγκλημα ή, τουλάχιστον, ως έλλειψη τακτ. Στους υπερασπιστές των Εβραίων έλεγαν συνοφρυωμένα ότι ήταν κατακριτέο για τους Εβραίους να έχουν το τάδε ποσοστό γιατρών, δικηγόρων, δημοσιογράφων κ.λπ. Πράγματι, οι υπολογισμοί των ποσοστών ήταν ένα δημοφιλές συστατικό του « Εβραϊκού ζητήματος ».

Στη συνέχεια, ο Haffner εξήγησε με σαφήνεια γιατί ο Ναζισμός και, πράγματι, κάθε φυλετισμός αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την ανθρωπότητα. Συλλογίστηκε: «Ο Ναζιστικός αντισημιτισμός δεν είχε καμία σχέση με τις αρετές ή τα ελαττώματα των Εβραίων». Για τον Haffner οι δικαιολογίες που έδωσαν οι Ναζί για τα προγράμματά τους εναντίον των Εβραίων ήταν «απόλυτη ανοησία» και επομένως δεν ήταν η πραγματική φρίκη. Αυτό που αναγνώρισε ο Haffner ήταν ότι οι Ναζί ήταν οι πρώτοι στην ιστορία που «αρνήθηκαν στους ανθρώπους την αλληλεγγύη κάθε είδους που τους επιτρέπει να επιβιώνουν- έστρεψαν τα ανθρώπινα αρπακτικά ένστικτα, που κανονικά στρέφονται εναντίον άλλων ζώων, εναντίον των μελών του δικού τους είδους και έκαναν ένα ολόκληρο έθνος σε αγέλη κυνηγετικών σκύλων».

Ανατριχιαστικά, ο Haffner προέβλεψε ότι μόλις αυτή η επίκληση στο χειρότερο της ανθρώπινης φύσης «αφυπνιστεί... και γίνει ακόμη και καθήκον, είναι απλό να αλλάξει ο στόχος. Αυτό φαίνεται καθαρά σήμερα- αντί για «Εβραίοι», μπορεί κανείς εξίσου εύκολα να πει «Τσέχοι» ή «Πολωνοί» ή οποιοσδήποτε άλλος". Ο Haffner εξήγησε γιατί ο πολιτισμός ήταν σε κίνδυνο:

Εδώ έχουμε τη συστηματική μόλυνση ενός ολόκληρου έθνους, της Γερμανίας, με ένα μικρόβιο που κάνει τους ανθρώπους της να φέρονται στα θύματά τους σαν λύκοι- ή, για να το θέσουμε διαφορετικά, την απελευθέρωση και αναζωογόνηση ακριβώς αυτών των σαδιστικών ενστίκτων, των οποίων η αλυσόδεση και ο περιορισμός ήταν έργο χιλίων ετών πολιτισμού.

Έτσι, ο Haffner προειδοποίησε: «Εάν ο κεντρικός πυρήνας του προγράμματος των Ναζί γίνει πραγματικότητα, θα ισοδυναμούσε με μια μεγάλη κρίση για την ανθρωπότητα και θα έθετε σε κίνδυνο την επιβίωση του είδους Homo sapiens».

Το Ναζιστικό πρόγραμμα έγινε πραγματικότητα, αλλά η ανθρωπότητα επέζησε. Με την άνοδο της θρησκείας της κοινωνικής δικαιοσύνης των ομαδικών ταυτοτήτων, κινδυνεύει και πάλι η ανθρωπότητα;

Σε μια ημερολογιακή καταχώρηση του 1829, ο Ralph Waldo Emerson έγραψε: «Φανταστείτε να αφαιρεθεί η ελπίδα από το ανθρώπινο στήθος και δείτε πώς θα βυθιστεί η Κοινωνία, πώς θα χαλαρώσουν οι ισχυρές ζώνες της τάξης και της βελτίωσης και τι θανατηφόρα ακινησία θα πάρει τη θέση των ανήσυχων ενεργειών που κινούν τώρα τον κόσμο». Ο Haffner ήλπιζε ότι η χώρα του θα αφυπνιζόταν, αλλά η ιστορία διδάσκει πώς οι πράξεις των ανθρώπων μπορούν να δημιουργήσουν αφάνταστα ανθρώπινα δεινά. Για να αποτρέψουμε τα χειρότερα, πρέπει να πάρουμε τα μαθήματα της ιστορίας.