Αν ο Javier Milei πετύχει, ο κόσμος θα μιλάει για το θαύμα της Αργεντινής»

 Ποιες είναι οι σημαντικότερες πτυχές της διοίκησης του Javier Milei σε αυτό το πρώτο στάδιο της διακυβέρνησης;

Υπάρχουν διάφορα που πρέπει να έχετε υπόψη σας. Θα έλεγα ότι το πιο σημαντικό είναι κάτι που εκ πρώτης όψεως κανείς δεν παρατηρεί και όμως είναι βασικό για την οικονομία: η πτώση του λεγόμενου δείκτη «κινδύνου χώρας». Δηλαδή, η μείωση του δείκτη που μετρά την πιθανότητα ένα κράτος να αθετήσει τις οικονομικές του υποχρεώσεις, όπως η πληρωμή του εξωτερικού του χρέους. Αυτό σημαίνει επίσης ότι τα οικονομικά μέτρα αρχίζουν την κεφαλαιοποίηση της οικονομίας της Αργεντινής. Ωστόσο, ο μέσος εργαζόμενος δεν το αντιλαμβάνεται ακόμη αυτό. Το σημαντικό είναι ότι αυτή η μακροοικονομική εξυγίανση θα θέσει αναπόφευκτα τέλος στο δημοσιονομικό έλλειμμα σε εθνικό επίπεδο, με μια ιστορική προσαρμογή στις περιττές δαπάνες και χωρίς να καταφύγουμε στην εκτύπωση τραπεζογραμματίων για να τερματίσουμε το έλλειμμα και τον πληθωρισμό. Αυτό αποτελεί μια άλλη σημαντική αλλαγή, κεντρικός στόχος της οποίας είναι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των διαφόρων οικονομικών τομέων. Με άλλα λόγια, στη μακροοικονομία, υπάρχει μια θεμελιώδης διόρθωση ζητημάτων που σήμερα φαίνονται άπιαστα, αλλά που θα αντανακλώνται στην καθημερινή ζωή των Αργεντινών σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Υπάρχει κάτι που οι πολίτες μπορούν να αντιληφθούν σήμερα με συγκεκριμένους όρους;

Φυσικά, έλεγχος του πληθωρισμού. Πρέπει να λάβουμε υπόψη την πολύ σημαντική νομισματική διόρθωση της κυβέρνησης που έθεσε τέλος στις πηγές χρηματοδότησης του κράτους μέσω της νομισματικής έκδοσης. Πρέπει να θυμόμαστε ότι είχαμε έναν πρόεδρο, τον Alberto Fernández, ο οποίος έλεγε ότι ο πληθωρισμός προκαλείται από «δαίμονες». Το ζήτημα της ανεξέλεγκτης αύξησης των τιμών είναι βασικό και μπορώ να πω ότι, στην Αργεντινή, το πρόβλημα του πληθωρισμού αποτελεί πλέον παρελθόν. Λογικά, το ζήτημα της επικαιροποίησης των τιμολογίων και των υπηρεσιών σήμαινε ότι οι άνθρωποι έπρεπε να συνειδητοποιήσουν ότι τα πράγματα αξίζουν ό,τι αξίζουν, και αυτό έχει τις συνέπειές του.

Τώρα, όταν σχεδόν κάθε μέρα περνάει με τις αγορές να μην αυξάνονται σε τιμή, η στιγμή της αλήθειας έχει φτάσει και, τελικά, η πραγματικότητα καταλήγει να επιβάλλεται. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η εν μία νυκτί λύση της κρίσης των ενοικίων, με την κατάργηση του νόμου που καθόριζε την τιμή της αγοράς -παραδόξως, το αντίθετο από αυτό που έκαναν ο Sánchez και οι κομμουνιστές στην Ισπανία! Αυτό είναι επίσης απτό για τους Αργεντινούς.

Η Αργεντινή έχει υποστεί μεγάλη απογοήτευση λόγω ιστορικών πολιτικών αποτυχιών.

Έχουμε βιώσει πολλές απογοητεύσεις και πολλές υποσχέσεις για αποτυχημένους «επίγειους παραδείσους». Όταν, στο παρελθόν, υπήρχε ένα βιοτικό επίπεδο όπου οι άνθρωποι μπορούσαν να πάνε διακοπές, να αγοράσουν ό,τι χρειάζονταν από το σούπερ μάρκετ ή να βγουν για φαγητό σε εστιατόριο, και έχουν ψηφίσει ξανά και ξανά ελαφρές πολιτικές αποφάσεις που απέτυχαν, φτάνουν τελικά σε ένα σημείο όπου η πραγματικότητα γίνεται φανερή. Το πρόγραμμα και ο λόγος του Javier Milei σε μια άλλη εποχή στην Αργεντινή δεν θα είχαν καμία τύχη, αλλά σήμερα έχουν.

Κατά την προεκλογική εκστρατεία, ο Milei ανακοίνωσε το πρόγραμμά του και είπε ότι η εφαρμογή του δεν θα ήταν εύκολη και ότι τα αποτελέσματα δεν θα ήταν άμεσα. Παρ' όλα αυτά, κέρδισε μια αδιαμφισβήτητη πλειοψηφία για να κερδίσει την προεδρία.

Πράγματι! Το τελευταίο μέρος της προεκλογικής εκστρατείας του Sergio Massa χρηματοδοτήθηκε με την έκδοση τραπεζογραμματίων και ομολόγων, τα οποία υποσχέθηκε να αποπληρώσει μετά τις εκλογές. Είχαμε λήξεις με 24 ώρες να απομένουν όταν ο Χαβιέ Μιλέι έφτασε στην Casa Rosada! Ευτυχώς, με τα πρώτα μέτρα που ελήφθησαν σχετικά με τη συναλλαγματική ισοτιμία, υπήρχαν καλά σημάδια που ενέπνεαν εμπιστοσύνη. Το ελεύθερο δολάριο διατηρήθηκε όταν το επίσημο πήγε από τα 400 στα 800 πέσος. Η έκδοση σταμάτησε εντελώς και τερματίστηκαν όλες οι πηγές ψευδοχρηματοδότησης με την έκδοση πέσος. Σήμερα, δεν χειραγωγείται η ελεύθερη συναλλαγματική ισοτιμία, όπως έκαναν στο παρελθόν.

Ο Χαβιέ Μιλέι, ως Λιμπερταριανός Φιλελεύθερος, ως « Αυστριακός » οικονομολόγος, γνωρίζει ότι δεν μπορεί να φύγει από την κυβέρνηση χωρίς να αφαιρέσει το νομισματικό μονοπώλιο της Κεντρικής Τράπεζας και ότι, αν αυτό συνεχιστεί -όπως είπε ο υπουργός Οικονομίας, ο Caputo- το πέσο θα γίνει τελικά ένα ισχυρό νόμισμα, όταν θα εισέρχονται επενδύσεις, θα εισέρχονται δολάρια και η προσφορά πέσο θα παραμείνει σταθερή. Αφού ο Milei φύγει από την κυβέρνηση και η Αργεντινή έχει μηδενικό πληθωρισμό, όπως συνέβη στην κυβέρνηση του Carlos Menen, η αντιπολίτευση θα καταργήσει έναν νόμο περί «μετατρεψιμότητας» με έναν άλλο νόμο, και όλα θα επιστρέψουν στον τρόπο που ήταν πριν. Ο Milei γνωρίζει ότι δεν μπορεί να το επιτρέψει αυτό.

Ποιο είναι το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η κυβέρνηση του Milei;

Η ακραία κοινοβουλευτική αδυναμία που έχει, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις ενδιάμεσες εκλογές του επόμενου έτους. Σε περίπτωση που η κυβέρνηση τα πάει άσχημα, το έργο έχει τελειώσει. Αν, από την άλλη πλευρά, το έργο πάει καλά, η Αργεντινή ξεκινάει το δρόμο για να γίνει η καλύτερη χώρα στον κόσμο. Δεν υπάρχει μέση λύση. Αν ο Milei δεν τα πάει καλά στο κοινοβούλιο, όλα όσα γίνονται θα αποδώσουν καρπούς, αλλά θα είναι αναστρέψιμα. Αυτή η «επανάσταση» χρειάζεται μια οκταετή διαδικασία με κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να παγιωθεί ο μετασχηματισμός.

Αλλά αυτό συνεπάγεται επίσης μια αλλαγή στη νοοτροπία των Αργεντινών, μια πολιτισμική αλλαγή στην κοινωνία.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση έχει αρχίσει να ελέγχει όλες τις κρατικές δαπάνες και έχουν ανακαλυφθεί πολλές σκανδαλώδεις καταχρήσεις κονδυλίων. Παρουσιάστηκαν προϋπολογισμοί και, σε αντίθεση με ό,τι γινόταν πάντα, οι εξουσίες του κράτους περιορίστηκαν. Δεν είχε νόημα η ψήφιση των προϋπολογισμών επί Kirchnerism, επειδή ο επικεφαλής του επιτελείου είχε την επίσημη εξουσία να ανακατανέμει στοιχεία κατά την κρίση του ανάλογα με την εξυπηρέτησή του. Τώρα, ο προϋπολογισμός περιορίζει τις δαπάνες στα έσοδα και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο το μηδενικό δημοσιονομικό έλλειμμα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο πρόεδρος λέει ότι, αν η αντιπολίτευση θέλει να αυξήσει τα χρήματα σε έναν συγκεκριμένο τομέα, τότε πρέπει να πει από πού προέρχονται οι πόροι. Επομένως, αν και μπορεί να φαίνεται παράλογο, είναι πραγματικά επαναστατικό το γεγονός ότι το κράτος της Αργεντινής έχει αποδεχθεί ότι οι πόροι είναι πεπερασμένοι. Όταν η τρέλα είναι νόμος, η κοινή λογική είναι επανάσταση.

Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι ήρθε η ώρα για λογοδοσία.

Σωστά. Εδώ και χρόνια, δεν έχει παρουσιαστεί ούτε ένα τιμολόγιο που να τεκμηριώνει πώς δαπανήθηκαν τα χρήματα. Τα κρατικά πανεπιστήμια απλώς έκαναν αναφορές σε λογιστικά φύλλα που έλεγαν «Τόσα χρήματα ξοδεύτηκαν για αυτό, τόσα χρήματα ξοδεύτηκαν για εκείνο...» και τίποτε άλλο. Είναι απίστευτο. Τώρα, με το λεγόμενο «βέτο στα πανεπιστήμια», η κυβέρνηση λέει: «Έρχεται ο μεγεθυντικός φακός» για τις δαπάνες. Κατά τη διάρκεια της πρώτης συζήτησης, όταν δηλώθηκε ότι ήταν «για την υπεράσπιση της δημόσιας εκπαίδευσης», υπήρξε μαζική διαμαρτυρία και διαδήλωση. Τότε ήταν που άρχισε να πέφτει το πέπλο. Η χώρα συνειδητοποίησε ότι τα πανεπιστήμια δεν λογοδοτούσαν πριν έρθει μια δεύτερη διαδήλωση. Η διαφορά μεταξύ τους ήταν το ένα τρίτο του αριθμού των διαδηλωτών. Οι άνθρωποι που συμμετείχαν με καλή θέληση για την υπεράσπιση της εκπαίδευσης είχαν εξαφανιστεί και είχε μείνει μόνο ο πολιτικός μηχανισμός της αντιπολίτευσης.

Σε διεθνές επίπεδο, η Αργεντινή φαίνεται να επανατοποθετείται στη γεωπολιτική θέση όπου ιστορικά ανήκε.

Ο Javier Milei ήταν επίσης σαφής ως προς αυτό από την αρχή της προεκλογικής του εκστρατείας. Πέρα όμως από τη γεωπολιτική και ηθική ευθυγράμμιση με τις δυτικές αξίες, ο πρόεδρος διαθέτει μια μοναδική και εντυπωσιακή παγκόσμια αναγνώριση. Πέρα από τον πραγματισμό και την αναγκαιότητα των διεθνών σχέσεων, κανείς λογικός άνθρωπος δεν θα μπορούσε ποτέ να προτείνει την ευθυγράμμιση της Αργεντινής με το Ιράν και τη Βενεζουέλα, ωστόσο αυτό είχαμε με την προηγούμενη κυβέρνηση. Κάτι άλλο είναι ότι ο Milei έχει συνειδητοποιήσει ότι μπορεί να έχει, για παράδειγμα, μια καλύτερη σχέση με μια χώρα όπως η Κίνα, χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι άλλο. Σήμερα έχουμε πολιτισμένες διεθνείς πολιτικές σχέσεις και οι πόρτες είναι ανοιχτές για επενδύσεις. Όπως και στην περίπτωση του Elon Musk, όσοι καταλαβαίνουν τι σημαίνει να ρισκάρεις κεφάλαια καταλαβαίνουν τι λέει ο Milei. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο με τους ξένους, αλλά φυσικά και με τους Αργεντινούς επιχειρηματίες.

Στην Αργεντινή, οι χάρες δεν πωλούνται πλέον. Ο Milei το λέει ξεκάθαρα: «Η διαφθορά είναι συνυφασμένη με το κράτος». Είναι αλήθεια, παρόλο που, στατιστικά, αυτή η κυβέρνηση θα είναι πολύ λιγότερο διεφθαρμένη. Πώς γίνεται να μην υπάρχουν περιπτώσεις διαφθοράς όταν υπάρχει μια εθνική πολιτική δομή; Αλλά αν το κράτος δεν έχει να πουλήσει χάρες, αν ένας αξιωματούχος δεν χρειάζεται να υπογράψει ή να σφραγίσει ένα χαρτί για να ανοίξει μια επιχείρηση, αν οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να ζητήσουν άδεια για να εξάγουν, τότε το περιθώριο για διαφθορά μειώνεται και η γραφειοκρατία εξαλείφεται.

Πώς βλέπετε το μέλλον αυτού του έργου και της Αργεντινής;

Αν ο Javier Milei πετύχει, ο κόσμος θα μιλάει για το θαύμα της Αργεντινής. Άνθρωποι από όλο τον κόσμο θα επιστρέψουν για να εργαστούν στην Αργεντινή και δεν θα υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας. Θα έχουμε Ευρωπαίους που θα θέλουν να εργαστούν εδώ αντί για Αργεντινούς που θέλουν να εργαστούν στο εξωτερικό. Η Αργεντινή θα είναι μια νέα χώρα που θα διορθώσει την πορεία της σε αυτό που ήταν μεταξύ 1853 και 1860 με το Σύνταγμα του Alberdi. Θα μπορούμε να κάνουμε μια αναλογία με την Αργεντινή που από αδελφοκτόνος, αντιπαραγωγική και αιμοδιψής έρημος έγινε η χώρα με το υψηλότερο ΑΕΠ στον κόσμο. Σε κάθε περίπτωση, η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη, καθώς πολλά πράγματα μπορούν να συμβούν στην πολιτική. Αλλά αν η κυβέρνηση αντέξει και πάρει ένα καλό αποτέλεσμα στις κάλπες, το καλύτερο είναι εφικτό για την Αργεντινή. Αν ο Milei πάρει ένα καλό αποτέλεσμα στις επόμενες εκλογές, η Αργεντινή θα βρίσκεται στο δρόμο για να γίνει η καλύτερη χώρα στον κόσμο.

Ο José Papparelli είναι δημοσιογράφος και αναλυτής της πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής. Συγγραφέας για διάφορα Ισπανικά, Ευρωπαϊκά και Λατινοαμερικάνικα μέσα ενημέρωσης, είναι διευθυντής της ραδιοφωνικής εκπομπής «Una Hora En Libertad».