Γιατί η ελευθερία χρειάζεται μια φιλοσοφία

2022-08-05

Η αποσπασματική πολιτική υπεράσπιση δεν θα είναι αρκετή.

Άρθρο του Dan Sanchez για το  Foundation for Economic Education

 Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο διεξάγουν πόλεμο κατά της ελευθερίας, καταστρέφοντας τα δικαιώματά μας με μια ταχεία διαδοχή ριζικά τυραννικών πολιτικών. Πώς μπορούμε όσοι από εμάς πιστεύουμε στην ελευθερία να το αντιμετωπίσουμε αυτό;

Πρώτον, μπορούμε να πείσουμε περισσότερους ανθρώπους να έρθουν μαζί μας για να αντιταχθούν στις κακές πολιτικές. Αλλά, αυτό μπορεί να είναι μια δύσκολη μάχη. Όπως ίσως γνωρίζετε από την εμπειρία σας, είναι δύσκολο να αλλάξετε τη γνώμη των ανθρώπων -ιδιαίτερα τις πολιτικές τους θέσεις. Οι υποστηρικτές της ελευθερίας συχνά προβληματίζονται από το πόσο πεισματικά οι άνθρωποι προσκολλώνται στις θέσεις τους κατά της ελευθερίας.

Γιατί συνεχίζουμε να προσκρούουμε σε αυτόν τον τοίχο; Σύμφωνα με τον Henry Hazlitt, είναι επειδή οι λιμπερταριανοί συχνά δεν συνειδητοποιούν ότι "κάποια πρόταση που καταπολεμούν είναι απλώς μέρος ενός ολόκληρου συστήματος σκέψης". Αυτός είναι ο λόγος, εξήγησε ο Hazlitt, για τον οποίο ακόμη και τα αδιάσειστα επιχειρήματα κατά μιας κακής πολιτικής συχνά αποτυγχάνουν να πείσουν.

Επομένως, δεν αρκεί να επικρίνουμε μεμονωμένα μια συγκεκριμένη κακή πολιτική. "Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη, αν και συγκεχυμένη φιλοσοφία που πρέπει να αντιμετωπίσουμε", κατέληξε ο Hazlitt, "και πρέπει να της απαντήσουμε με μια εξίσου ολοκληρωμένη φιλοσοφία".

Ας εξειδικεύσουμε τον ισχυρισμό του Hazlitt με ένα παράδειγμα. Ας πούμε ότι συζητάτε με κάποιον που υποστηρίζει τον κατώτατο μισθό. Παρουσιάζετε ξεκάθαρα μια ακλόνητη επιχειρηματολογία, υποστηριζόμενη από την οικονομική λογική, την ηθική επιχειρηματολογία και τα εμπειρικά στοιχεία που αποδεικνύουν πώς ο κατώτατος μισθός παραβιάζει τα δικαιώματα και ενισχύει την ανεργία, οδηγώντας τους ίδιους τους ανθρώπους που υποτίθεται ότι βοηθάει στη φτώχεια και την εξάρτηση. Εν τω μεταξύ, τα αντεπιχειρήματα του αντιπάλου σας είναι συγκεχυμένα και παραπληροφορημένα. Και όμως, παρ' όλα αυτά, απορρίπτει οργισμένα τους ισχυρισμούς σας και επιμένει στην υποστήριξή του για τον κατώτατο μισθό.

Γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό; Το πρόβλημα είναι ότι η υποστήριξή του για τον κατώτατο μισθό "είναι απλώς μέρος ενός ολόκληρου συστήματος σκέψης", όπως είπε ο Hazlitt: δηλαδή της προοδευτικής οικονομικής, πολιτικής και ηθικής ιδεολογίας που έχει ενστερνιστεί από το σχολείο, τα μέσα ενημέρωσης ή κάποια άλλη επιρροή.

Αν παραδεχόταν το υπέρτερο επιχείρημά σας και στρεφόταν κατά του κατώτατου μισθού, αυτή η αντίθεση θα ήταν ασυμβίβαστη με την υπόλοιπη κοσμοθεωρία του. Και μόνο που σκέφτεται αυτή την ιδέα δημιουργεί γνωστική ασυμφωνία. Οπότε ο ίδιος αποτραβιέται από την έντονη ψυχική δυσφορία και απορρίπτει την ίδια τη λογική για χάρη της συναισθηματικής αυτοπροστασίας.

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Jordan Peterson, υπάρχει μια "'φυσική' τάση του ανθρώπου να αντιδρά στην... παράξενη ιδέα... με φόβο και επιθετικότητα...". Αυτό συμβαίνει επειδή "το να εξετάσουμε σοβαρά την άποψη ενός άλλου σημαίνει να ρισκάρουμε να εκτεθούμε σε απροσδιόριστη αβεβαιότητα - να ρισκάρουμε την αύξηση του υπαρξιακού άγχους, του πόνου και της κατάθλιψης...".

Μπορεί να φαίνεται ανόητο να θεωρούμε τις νέες ιδέες τόσο τρομακτικές και τα συστήματα πεποιθήσεων τόσο πολύτιμα. Αλλά όλοι το κάνουμε, και για καλό λόγο.

Όπως αναλύει ο Peterson στο βιβλίο του "Maps of Meaning", τα συστήματα πεποιθήσεών μας (συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικοπολιτικών κοσμοθεωριών μας) είναι ο τρόπος με τον οποίο κατανοούμε τον κόσμο. Είναι οι πυξίδες και οι χάρτες που χρησιμοποιούμε για να πλοηγηθούμε στην τεράστια πολυπλοκότητα της ζωής. Χωρίς τα γενικότερα παραδείγματα με βάση τα οποία μπορούμε να δομήσουμε τη ζωή μας, νιώθουμε χαμένοι στη θάλασσα: μπερδεμένοι και φοβισμένοι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είμαστε τόσο προσκολλημένοι στα "συστήματα σκέψης" μας και τα προστατεύουμε.

Όπως απέδειξε ο ιστορικός της επιστήμης Thomas Kuhn, ακόμη και οι επιστήμονες είναι προσκολλημένοι στα παραδείγματά τους και τείνουν να προσκολλώνται σε αυτά παρά την αντίρροπη λογική και τις αποδείξεις, μέχρις ότου αυτές οι "ανωμαλίες" συσσωρευτούν σε σημείο που να επισπεύδουν μια "κρίση" και το παράδειγμα τελικά καταρρεύσει κάτω από το βάρος τους με τη μία. Το απαξιωμένο παράδειγμα αντικαθίσταται τότε από ένα εναλλακτικό παράδειγμα. Έτσι, οι αλλαγές του επιστημονικού παραδείγματος τείνουν να είναι επαναστατικές και όχι εξελικτικές.

Όπως υποστήριξε ο Jordan Peterson, αυτό ισχύει όχι μόνο για τα επιστημονικά παραδείγματα, αλλά και για τα συστήματα πεποιθήσεων γενικά, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικοπολιτικών παραδειγμάτων.

Έτσι, ένας προοδευτικός μπορεί να διατηρήσει το πολύτιμο παράδειγμά του απαντώντας σε "ανωμαλίες" όπως η δική σας ισχυρή επιχειρηματολογία κατά του κατώτατου μισθού με μια γενική άρνηση. Μπορεί να έχετε φυτέψει έναν σπόρο αμφιβολίας, αλλά είναι απρόθυμος να τον αφήσει να φυτρώσει, για να μην συμβιβαστεί και καταρρεύσει ολόκληρη η προοδευτική φιλοσοφία του. Μια τέτοια "κρίση παραδείγματος" θα έφερνε τον κόσμο του σε αναταραχή, γι' αυτό και δεν θέλει να την αφήσει να συμβεί.

Αλλά, αν, εκτός από την αμφισβήτηση του τρέχοντος παραδείγματός του, του προσφέρετε και ένα εναλλακτικό παράδειγμα - "μια εξίσου περιεκτική φιλοσοφία", όπως το έθεσε ο Hazlitt-, αυτό μπορεί να απαλύνει το άγχος του να αφήσει την προοδευτική του ιδεολογία να φύγει. Αντί για την προοπτική της κατάρρευσης της υπάρχουσας δομής του και της αντικατάστασής της από τίποτε άλλο παρά μια σύγχυση χωρίς κατεύθυνση, του προσφέρεται η ευκαιρία να αντικαταστήσει μια δομή με μια άλλη. Αυτό είναι πολύ λιγότερο τρομακτικό.

Αντί λοιπόν να απομυθοποιήσουμε μόνο τον κατώτατο μισθό ειδικότερα, είναι βασικό να δώσουμε τουλάχιστον μια γεύση ενός ευρύτερου εναλλακτικού οράματος: δηλαδή, την οικονομική λειτουργία των μισθών γενικά, την ηθική των συμβάσεων γενικά και το τι είναι και πώς λειτουργούν οι ελεύθερες αγορές και οι ελεύθερες κοινωνίες. Μόλις ο αντίπαλός σας αρχίσει να κατανοεί και να ενστερνίζεται την προοπτική της ελευθερίας στο σύνολό της, η υιοθέτηση των μισθών της αγοράς και η αποδέσμευση από τον κατώτατο μισθό θα είναι πολύ πιο εύκολη.

Για να κάνουμε τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τον προοδευτισμό, τον σοσιαλισμό, τον αυταρχισμό και άλλες ανελεύθερες ιδεολογίες, πρέπει "πάνω απ' όλα", όπως κατέληξε ο Hazlitt, "να αναπτύξουμε τα θεμέλια μιας φιλοσοφίας της ελευθερίας".

Για να στρέψουμε τους ανθρώπους ενάντια στις κακές πολιτικές, πρέπει πρώτα απ' όλα να τους στρέψουμε προς τις καλές βάσεις και την καλή φιλοσοφία. Πρέπει να πάμε πέρα από το να παίζουμε "τρελό παιχνίδι" με τις κακές προτάσεις και να θέσουμε το απαραίτητο φιλοσοφικό υπόβαθρο για να βοηθήσουμε τα άτομα να έχουν τις δικές τους επαναστατικές αλλαγές παραδείγματος - τις δικές τους εμπειρίες μεταστροφής - προς την ελευθερία.



















Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα! Αυτή η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με τη Webnode. Δημιουργήστε τη δική σας δωρεάν σήμερα! Ξεκινήστε